Quyền đình công và trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc đình công hợp pháp

Một bạn đọc hỏi: Trường hợp nào người lao động có quyền đình công? Trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc đình công hợp pháp?

Công nhân Công ty TNHH MTV May mặc Việt Pacific (Hà Đông, Hà Nội) ngừng việc tập thể để kiến nghị tăng lương và các chế độ phúc lợi (ảnh chụp tháng 5/2022). Ảnh: Tuấn Minh.

Nội dung bạn hỏi được quy định rõ trong Bộ luật Lao động 2019. Theo đó, Luật đã bổ sung quy định các trường hợp tổ chức đại diện người lao động là bên tranh chấp lao động tập thể về lợi ích có quyền tiến hành thủ tục để đình công trong trường hợp sau đây:

- Hòa giải không thành, hoặc hết thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày hòa giải viên lao động nhận được yêu cầu từ bên yêu cầu giải quyết tranh chấp; hoặc từ cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) là đầu mối tiếp nhận yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải.

- Ban trọng tài lao động không được thành lập, hoặc thành lập nhưng không ra quyết định giải quyết tranh chấp, hoặc người sử dụng lao động là bên tranh chấp không thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động.

Thủ tục tiến hành một cuộc đình công hợp pháp

Điều 198 về đình công nêu rõ: Đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của người lao động nhằm đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động và do tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng tập thể là một bên tranh chấp lao động tập thể tổ chức và lãnh đạo.

Về chủ thể tổ chức và lãnh đạo đình công, theo Bộ luật Lao động 2012 là Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở tại nơi có tổ chức Công đoàn, hoặc Công đoàn cấp trên tại nơi chưa có tổ chức Công đoàn.

Tuy nhiên, theo Bộ luật Lao động 2019 là do tổ chức đại diện người lao động có quyền thương lượng tập thể là một bên tranh chấp lao động tập thể.

Thủ tục tiến hành đình công phải tuân theo trình tự sau:

Bước 1. Lấy ý kiến đình công

- Tổ chức lấy ý kiến: Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở tham gia thương lượng.

- Đối tượng lấy ý kiến: Toàn thể người lao động hoặc thành viên ban lãnh đạo của các tổ chức đại diện người lao động tham gia thương lượng.

- Nội dung lấy ý kiến bao gồm:

+ Đồng ý hay không đồng ý đình công.

+ Phương án của tổ chức đại diện người lao động về thời điểm bắt đầu đình công, địa điểm đình công; phạm vi tiến hành đình công; yêu cầu của người lao động.

- Hình thức lấy ý kiến: Trực tiếp bằng hình thức lấy phiếu, hoặc chữ ký, hoặc hình thức khác.

- Thời gian, địa điểm và cách thức tiến hành lấy ý kiến do tổ chức đại diện người lao động quyết định và phải thông báo cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 1 ngày.

Việc lấy ý kiến không được làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của người sử dụng lao động.

Người sử dụng lao động không được gây khó khăn, cản trở, hoặc can thiệp vào quá trình tổ chức đại diện người lao động tiến hành lấy ý kiến về đình công.

Bước 2. Ra quyết định đình công và thông báo đình công

Khi có trên 50% số người được lấy ý kiến đồng ý với nội dung lấy ý kiến đình công thì tổ chức đại diện người lao động ra quyết định đình công bằng văn bản.

Quyết định đình công phải có các nội dung sau đây:

- Kết quả lấy ý kiến đình công;

- Thời điểm bắt đầu đình công, địa điểm đình công.

- Phạm vi tiến hành đình công.

- Yêu cầu của người lao động.

- Họ tên, địa chỉ liên hệ của người đại diện cho chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo đình công.

Thông báo thời điểm bắt đầu đình công: Ít nhất là 5 ngày làm việc trước ngày bắt đầu đình công, chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo đình công phải gửi văn bản về việc quyết định đình công cho người sử dụng lao động, UBND cấp huyện và cơ quan chuyên môn về lao động thuộc UBND cấp tỉnh.

Bước 3. Tổ chức đình công

Đến thời điểm bắt đầu đình công, nếu người sử dụng lao động vẫn không chấp nhận giải quyết yêu cầu của người lao động thì chức đại diện người lao động tổ chức và lãnh đạo đình công.