Tăng cường quản lý, thanh toán thuốc y học cổ truyền trong BHYT

Ngày 1/9/2025, Thông tư số 27/2025/TT-BYT của Bộ Y tế chính thức có hiệu lực, quy định nguyên tắc, tiêu chí xây dựng, cập nhật, ghi thông tin, cấu trúc danh mục và hướng dẫn thanh toán đối với thuốc dược liệu, thuốc có kết hợp dược chất với dược liệu, thuốc cổ truyền và dược liệu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT). Thông tư được ban hành nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân, phát triển y học cổ truyền và nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ BHYT.

Theo đó, việc xây dựng danh mục thuốc được thực hiện trên nguyên tắc thúc đẩy chính sách sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả, đồng thời đáp ứng nhu cầu điều trị bằng y học cổ truyền phù hợp với mô hình bệnh tật ở Việt Nam. Thông tư khuyến khích sử dụng thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền sản xuất từ nguyên liệu nuôi trồng trong nước, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại, tạo điều kiện phát triển y tế cơ sở. Danh mục thuốc cũng kế thừa chọn lọc các danh mục đã ban hành, tham khảo danh mục thuốc thiết yếu của Việt Nam và phải đảm bảo khả năng chi trả của quỹ BHYT trong từng giai đoạn.

Ảnh minh họa.

Về nguyên tắc thanh toán, quỹ BHYT chi trả chi phí thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, thuốc có kết hợp dược chất với dược liệu tại các cơ sở khám, chữa bệnh, bao gồm cả thuốc do cơ sở tự chế biến, bào chế. Thanh toán được thực hiện căn cứ theo số lượng thuốc sử dụng thực tế, giá mua của cơ sở theo quy định về đấu thầu, chi phí hao hụt trong bảo quản, vận chuyển, cấp phát, pha chế, phân chia liều, sử dụng thuốc và các chi phí hợp lý khác theo quy định.

Chi phí thuốc sử dụng thực tế cho người bệnh được quỹ BHYT thanh toán dựa trên giá mua và mức hưởng, phạm vi hưởng theo quy định của pháp luật về BHYT. Đối với chi phí hao hụt thuốc, việc thanh toán được thực hiện theo Thông tư số 55/2017/TT-BYT. Theo đó, chi phí hao hụt được xác định bằng tỷ lệ hao hụt nhân với tổng chi phí thanh toán BHYT đối với loại thuốc đó và được quyết toán hằng năm.

Thông tư quy định rõ các trường hợp được thanh toán như thuốc có tên trong danh mục thuốc y học cổ truyền thuộc phạm vi hưởng BHYT hoặc thuốc có tên thành phần tương đương nhưng được ghi khác nhau. Trường hợp chỉ định thuốc phải phù hợp với các tài liệu chuyên môn đã được Bộ Y tế cấp phép, bao gồm tờ hướng dẫn sử dụng thuốc, hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bằng y học cổ truyền hoặc kết hợp y học cổ truyền với hiện đại. Đặc biệt, thuốc thuộc nhóm y lý cổ truyền này nhưng được sử dụng điều trị bệnh thuộc nhóm y lý khác vẫn được thanh toán nếu phù hợp với chỉ định chuyên môn.

Ngoài ra, Thông tư quy định chi tiết về thanh toán thuốc thang, vị thuốc cổ truyền, thuốc chế phẩm do cơ sở khám, chữa bệnh tự chế biến, bào chế, và các trường hợp đặc biệt khác. Các khoản chi phí dược liệu được quỹ BHYT chi trả gồm giá dược liệu mua theo quy định, chi phí sơ chế như điện, nước, nhiên liệu; chi phí hao hụt; bao bì, vật tư, hóa chất kiểm nghiệm; chi phí kiểm nghiệm và chi phí nhân công, khấu hao máy móc, quản lý (nếu có) theo lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT.

Tuy nhiên, quỹ BHYT không thanh toán trong các trường hợp: Thuốc, lô thuốc đã bị đình chỉ lưu hành hoặc thu hồi theo văn bản của cơ quan có thẩm quyền; chi phí thuốc đã được kết cấu vào giá dịch vụ khám chữa bệnh hoặc giá thu trọn gói theo ca bệnh; phần chi phí thuốc đã được ngân sách nhà nước hoặc các nguồn khác chi trả. Thời điểm và phạm vi không thanh toán được tính theo văn bản đình chỉ hoặc thu hồi.

Người đứng đầu cơ sở khám, chữa bệnh có trách nhiệm phê duyệt quy trình sơ chế, các khoản chi phí dược liệu và gửi cơ quan BHXH nơi ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT để làm căn cứ thanh toán. Thông tư số 27/2025/TT-BYT là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng quản lý và sử dụng thuốc y học cổ truyền, góp phần bảo vệ quyền lợi người bệnh, phát triển y học cổ truyền hiện đại và bền vững.

P.T