Hướng dẫn về việc sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã

Theo công văn, việc sắp xếp đội ngũ người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã được thực hiện căn cứ theo Kết luận số 163 của Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Trong đó, có yêu cầu nghiên cứu lộ trình phù hợp để kéo dài việc sử dụng lực lượng này, đồng thời bảo đảm hài hòa với thời điểm thực hiện sắp xếp lại thôn, tổ dân phố.

Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo định hướng các địa phương căn cứ tình hình thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ của hệ thống chính trị ở cấp xã mới để quyết định việc sắp xếp tạm thời và kéo dài thời gian sử dụng người hoạt động không chuyên trách đến trước ngày 31/5/2026.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà.

Đáng chú ý, trong trường hợp cần thiết, Ủy ban nhân dân cấp xã có thể chủ động bố trí người hoạt động không chuyên trách vào các chức danh tại thôn, tổ dân phố. Điều này nhằm duy trì tính ổn định cho bộ máy chính quyền cơ sở trong giai đoạn chuyển tiếp, khi việc sắp xếp đơn vị hành chính đang được triển khai rộng khắp trên cả nước. Ngược lại, nếu chính quyền cấp xã mới không có nhu cầu tiếp tục sử dụng người không chuyên trách thì cần thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách cho đối tượng này theo quy định tại Nghị định số 154/2025/NĐ-CP của Chính phủ về tinh giản biên chế.

Ngoài ra, trường hợp người không chuyên trách có nguyện vọng nghỉ việc ngay từ khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai, thì cũng được giải quyết quyền lợi theo quy định hiện hành. Đối với những người có mong muốn tiếp tục làm việc và được cấp ủy, chính quyền địa phương đồng thuận, Ban Chỉ đạo của Chính phủ cho phép bố trí tạm thời vào các vị trí hỗ trợ công tác trong hệ thống chính trị cấp xã mới, bao gồm cả cơ quan đảng, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội hoặc chính quyền địa phương. Họ cũng có thể được sắp xếp vào các chức danh người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố. Trong thời gian làm việc đến trước ngày 31/5/2026, những người này tiếp tục được hưởng phụ cấp và các chế độ, chính sách hiện hành do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành.

Theo thống kê, hiện cả nước có khoảng 120.500 người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Đây là lực lượng đã đóng góp vai trò quan trọng trong công tác vận hành chính quyền cơ sở. Việc sắp xếp, tinh giản biên chế gắn liền với việc bảo đảm quyền lợi chính đáng cho họ. Nghị định số 154/2025/NĐ-CP quy định cụ thể về chính sách hỗ trợ đối với các nhóm người hoạt động không chuyên trách chưa đến tuổi nghỉ hưu.

Cụ thể, với nhóm có thời gian công tác dưới 5 năm, người nghỉ việc sẽ được hưởng trợ cấp một lần tương ứng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với số tháng công tác. Bên cạnh đó, nhóm này còn được trợ cấp bằng 1,5 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng cho mỗi năm công tác, được hỗ trợ 3 tháng phụ cấp để tìm việc và được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc nhận bảo hiểm xã hội một lần theo quy định pháp luật.

Đối với người có từ 5 năm công tác trở lên và còn dưới 5 năm đến tuổi nghỉ hưu, mức trợ cấp một lần là 0,8 lần mức phụ cấp hiện hưởng nhân với số tháng nghỉ sớm. Ngoài khoản này, họ cũng được nhận trợ cấp 1,5 lần phụ cấp hàng tháng cho mỗi năm công tác và 3 tháng phụ cấp để tìm việc, đồng thời được hưởng các chính sách bảo hiểm như nhóm trên.

Riêng nhóm người có từ 5 năm công tác trở lên và còn từ đủ 5 năm đến tuổi nghỉ hưu, sẽ được hưởng trợ cấp một lần tương đương 0,8 lần mức phụ cấp hiện hưởng nhân với 60 tháng. Các khoản hỗ trợ khác như trợ cấp 1,5 lần mỗi năm công tác, 3 tháng tìm việc và chế độ bảo hiểm vẫn được giữ nguyên.

Đối với người đã đủ tuổi nghỉ hưu hoặc đang hưởng chế độ hưu trí, mất sức lao động, Nhà nước sẽ chi trả trợ cấp một lần bằng 15 tháng phụ cấp hiện hưởng. Cán bộ, công chức cấp xã bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025, nếu được bố trí sang làm người hoạt động không chuyên trách thì cũng được áp dụng các chế độ nói trên. Tuy nhiên, mức lương dùng để tính trợ cấp sẽ là tiền lương tháng liền kề của chức danh trước khi được chuyển sang vị trí mới.

Ban Chỉ đạo của Chính phủ nhấn mạnh, trong quá trình triển khai, nếu các địa phương gặp khó khăn, vướng mắc, cần kịp thời phản ánh về Bộ Nội vụ để tổng hợp và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

T.An