Thu phí vào nội đô: Giải pháp chống ùn tắc giao thông trên thế giới

Singapore đưa vào sử dụng hệ thống thu phí đường bộ điện tử (ERP) từ năm 1998.

Thu phí giúp phân luồng hiệu quả

Khi tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề ùn tắc giao thông, hầu hết mọi người đều nghĩ ngay đến việc bổ sung một làn đường mới cho cung đường đang quá tải. Tuy vậy, chi phí xây dựng đường sá trong khu vực đô thị rất lớn. Việc áp dụng thu phí vào nội đô để chống ùn tắc sẽ giúp giảm lượng xe được sử dụng trong giờ cao điểm, thúc đẩy mọi người chọn phương tiện công cộng hoặc đi lại vào thời điểm khác trong ngày.

Bằng cách loại bỏ một phần nhỏ số lượng xe khỏi một con đường tắc nghẽn, việc thu phí giúp hệ thống phân luồng hiệu quả. Kể từ năm 2003, TP London (Anh) đã triển khai khu vực “thu phí tắc nghẽn” trong nỗ lực chuyển hướng người lái xe ô tô sang các phương tiện di chuyển khác. Các phương tiện đi vào khu vực nội đô từ 7 giờ sáng đến 10 giờ tối mỗi ngày trừ ngày lễ Giáng sinh, sẽ bị tính phí cố định hàng ngày là 15 bảng Anh (khoảng 17,60 euro). Kết quả, số lượng ô tô cá nhân đi vào nội thành London đã giảm 39% từ năm 2002 đến 2014 và lưu lượng giao thông trong khu vực thu phí trong năm 2017 thấp hơn 22% so với một thập kỷ trước đó.

Ngay sau làn sóng đại dịch Covid-19 đầu tiên, nhu cầu giao thông ở trung tâm London vẫn bị kìm hãm so với sự phục hồi về lượng xe trên toàn TP. Lượng xe đi vào nội đô hàng tuần đã giảm 46% trong tuần sau thông báo giãn cách, vào cuối tháng 3/2020 và phục hồi khoảng 15% so với mức trước đại dịch vào cuối tháng 8/2022.

Công nghệ thu phí hiện đại

Hệ thống định giá đường bộ điện tử (ERP) tại Singapore được triển khai vào năm 1998 là một bước đột phá. Hệ thống này hoạt động theo nguyên tắc "trả tiền khi bạn sử dụng" để quản lý nhu cầu giao thông. Các nền tảng ERP được trang bị cảm biến và camera được đặt tại điểm vào từng khu vực cụ thể của TP. Mỗi xe đều có bộ phận trong xe kèm theo thẻ trả phí. Khi đi qua các sân ga, người lái xe phải trả các mức phí khác nhau tùy thuộc vào thời điểm trong ngày và mức độ ùn tắc trên các tuyến đường.

Điều này khiến người sử dụng phải xem xét lại thời gian di chuyển, lộ trình hay phương thức di chuyển của mình. Ngoài ra, một hệ thống vận tải đường sắt công cộng (MRT) dài 190km với giá vé được trợ giá đã được phát triển, cung cấp một dịch vụ đường sắt thoải mái cho những ngôi nhà mới được xây dựng.

Hệ thống ERP hoạt động dựa trên 3 bộ phận chính là các cổng ERP đặt trên các tuyến đường.

Tại Mỹ, phí cầu đường thường thay đổi theo thời gian trong ngày và được thu bằng công nghệ thu phí điện tử tương tự Singapore. Các phương tiện lưu thông tự do và không có trạm thu phí vì xe được trang bị các thiết bị điện tử được gọi là bộ phát đáp hoặc thẻ, được đọc bởi ăng-ten trên cao. Mức phí thu cho các khoảng thời gian khác nhau có thể được đặt trước hoặc đặt "động" - nghĩa là chúng có thể được tăng hoặc giảm sau vài phút để đảm bảo rằng, các làn đường được sử dụng đầy đủ mà không có sự cố về lưu lượng giao thông.

Trong khi đó, tại Đức, công nghệ GPS đang được sử dụng cho việc thu phí tắc nghẽn cho xe tải. Singapore cũng tuyên bố sẽ đưa hệ thống này vào sử dụng từ giữa năm 2023. GPS sẽ là tương lai của hệ thống thu phí, mang đến trải nghiệm đơn giản cho người lái xe.

Trước đó, trong năm 2017, 45% các chặng hành trình ở London được cho là bằng xe buýt, xe điện, tàu điện ngầm và đường sắt, tăng 10,5% so với đầu những năm 2000. Ngoài ra, đi xe đạp có mức tăng trưởng đáng kể, với 727.000 chuyến được thực hiện mỗi ngày trong năm 2016, tăng 9% so với năm 2015.

Chính quyền TP đã phải tìm các giải pháp giải quyết các hạn chế về lưu lượng truy cập. Các phương tiện do tư nhân thuê không còn được miễn trả phí ùn tắc. Ngoài ra, một khu vực phát thải cực thấp (ULEZ) đã được đặt tại các quận trung tâm, nhằm mục đích cải thiện chất lượng không khí. Các phương tiện đi vào khu vực không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải sẽ phải trả thêm 12,50 bảng Anh (14,10 euro). Sau khi có hiệu lực vào năm 2019, ULEZ đã được mở rộng rộng hơn vào tháng 10/2021.

Người tham gia giao thông hưởng lợi

Việc thu phí kết hợp với dịch vụ giao thông công cộng giúp người đi xe buýt tiết kiệm thời gian đi lại tương đương với việc tự lái xe. Nó cũng giúp giảm thời gian chờ đợi cho người đi xe buýt do không gặp phải ùn tắc. Việc áp dụng thu phí ở trung tâm London và Stockholm (Thụy Điển) đã dẫn đến sự thay đổi phương tiện di chuyển của người đi làm sang phương tiện công cộng một cách đáng kể, đặc biệt là xe bus.

Theo báo cáo của Sở GTVT London, tình trạng xe bus bị chậm ở trung tâm London đã giảm 50% sau khi áp dụng chương trình, số người đi xe buýt cũng tăng 7%. Tại Stockholm, 200 xe bus mới đã được đưa vào phục vụ vào tháng 8/2005, vài tháng trước khi thử nghiệm thu phí bắt đầu. Sau khi kế hoạch được thực hiện, việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng đã tăng lên 40.000 người đi hàng ngày. Lượng hành khách trên các tuyến xe bus nội đô đã tăng 9% so với một năm trước đó. Tại Mỹ, trong vòng ba tháng kể từ khi mở các làn đường cao tốc thu phí tại California, số lượng phương tiện có hơn ba hành khách đã tăng 40%.

Hành khách trên xe bus và tuyến đường sắt gần đó vẫn ổn định. Theo Hiệp hội Các chính phủ San Diego, trên các làn đường HOT I-15 của San Diego, doanh thu do những người trả phí tạo ra đã tài trợ cho các hoạt động cải tiến phương tiện giao thông đã góp phần tăng 25% số lượng hành khách đi xe buýt.

Theo Liên Hà/kinhtedothi.vn

https://kinhtedothi.vn/thu-phi-vao-noi-do-giai-phap-chong-un-tac-giao-thong-tren-the-gioi.html