Cần quy định thống nhất về việc tham gia ý kiến khi xây dựng thang lương, bảng lương

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa góp ý vào Dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, chuẩn bị trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 sắp tới.

Theo VCCI, Dự thảo hiện có một số quy định liên quan đến lĩnh vực lao động, có nguy cơ chồng lấn và khác biệt với pháp luật lao động hiện hành. Điều này có thể tạo ra khó khăn trong áp dụng trên thực tế, chẳng hạn như việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung thang lương, bảng lương, định mức lao động.

Cụ thể, Khoản 3 Điều 71 Dự thảo quy định “việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung thang lương, bảng lương, định mức lao động” là nội dung người lao động tham gia ý kiến trước khi tổ chức có sử dụng lao động (gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức sự nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ, tổ chức khác có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động, trừ cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập) quyết định. Quy định này được hiểu, tổ chức có sử dụng lao động bắt buộc phải lấy ý kiến người lao động về nội dung trên trước khi quyết định.

VCCI đề nghị quy định thống nhất về việc tham gia ý kiến của người lao động đối với việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung thang lương, bảng lương, định mức lao động. (Ảnh minh họa, ảnh HL).

Tuy nhiên, khoản 3 Điều 93 Bộ luật Lao động 2019 quy định: “Người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khi xây dựng thang lương, bảng lương và định mức lao động”.

“Theo điều này thì tổ chức có sử dụng lao động chỉ phải lấy ý kiến người lao động (thông qua tổ chức đại diện người lao động) trong trường hợp có tổ chức đại diện người lao động, còn những nơi không có tổ chức đại diện người lao động thì việc lấy ý kiến người lao động trước khi xây dựng, sửa đổi, bổ sung thang lương, bảng lương, định mức lao động là không bắt buộc”, văn bản của VCCI nêu.

Vì vậy, theo VCCI, giữa Dự thảo và pháp luật về lao động đang quy định khác nhau về việc tham gia ý kiến của người lao động đối với việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung thang lương, bảng lương, định mức lao động, nên cần điều chỉnh lại quy định tại Dự thảo để đảm bảo thống nhất với quy định tại pháp luật về lao động.

Việc thực hiện dân chủ ở doanh nghiệp được hiểu nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động, người lao động được tham gia có ý kiến, giám sát, kiểm tra những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của mình. Tuy nhiên, để tránh ảnh hưởng tới các hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của doanh nghiệp nếu các hoạt động này được thực hiện một cách không hợp lý, không phù hợp, VCCI đề nghị bổ sung vào Luật nguyên tắc việc thực hiện dân chủ ở doanh nghiệp không được làm ảnh hưởng hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của doanh nghiệp.

VCCI cũng cho rằng, cần xem xét có cần thiết phải thành lập Ban Thanh tra nhân dân ở tổ chức có sử dụng lao động hay không.

Vì, theo quy định của pháp luật hiện hành, Công đoàn là tổ chức bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động tại doanh nghiệp. Công đoàn có chức năng và quyền hạn gần như bao phủ hầu hết các quyền hạn của Ban Thanh tra nhân dân quy định tại khoản 2 Điều 80 Dự thảo và còn mở rộng nhiều quyền hạn có tính đại diện và bảo vệ quyền lợi cao hơn cả Ban Thanh tra nhân dân.

VCCI cho rằng, người lao động có thể thông qua Công đoàn để thực hiện các quyền kiểm tra, giám sát của mình ở cơ sở. Việc thành lập Ban Thanh tra nhân dân ở doanh nghiệp liệu có chồng lấn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn với Công đoàn hay không? Mặt khác, theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 82 Dự thảo, Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở sẽ “thực hiện các nhiệm vụ của Ban Thanh tra nhân dân ở các tổ chức không tổ chức Ban Thanh tra nhân dân”.

Từ lý do này, theo VCCI, tổ chức Công đoàn có thể đảm nhiệm được vai trò, chức năng của Ban Thanh tra nhân dân nên việc thành lập Ban Thanh tra nhân dân ở tổ chức có sử dụng lao động là không cần thiết.