Bảo vệ người lao động khi doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội không còn khả năng đóng

Liên quan đến quy định về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội và biện pháp xử lý, Bộ LĐTBXH cho biết cơ bản thống nhất với việc tiếp thu, chỉnh lý theo hướng tách riêng điều về xác định hành vi chậm đóng, hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, và bổ sung 1 Điều quy định cơ chế đặc thù, để xử lý đối với trường hợp chủ sử dụng lao động không còn khả năng để đóng bảo hiểm xã hội.

Về biện pháp xử lý vi phạm về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, quá trình rà soát thấy rằng, tại khoản 6 Điều 36 của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam về các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh quy định: “Đối với người đang bị cưỡng chế, người đại diện cho tổ chức đang bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn”.

Tại điểm d khoản 1 Điều 28 của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam về các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh cũng quy định đối với trường hợp: “Đang có nghĩa vụ chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính”. Như vậy, có thể thấy 2 Luật nêu trên cũng đã có quy định chung về các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh, vấn đề là việc áp dụng trên thực tiễn.

Ảnh minh họa

Do vậy, Bộ LĐTBXH thống nhất với đề xuất nhóm chỉnh lý đối với biện pháp tạm hoãn xuất cảnh theo hướng dẫn chiếu theo pháp luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, và xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

Về việc bổ sung điều chỉnh quy định cơ chế đặc thù, để bảo vệ người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động, Bộ LĐTBXH thấy rằng việc bổ sung điều này là cần thiết, qua đó, nhằm kịp thời giải quyết, bảo đảm quyền lợi cho người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động, như phá sản, ngừng hoạt động,... Bộ cơ bản thống nhất nội dung đề xuất.

Riêng đối với nội dung việc ghi nhận thời gian chậm đóng được tính để hưởng bảo hiểm xã hội cần được cân nhắc thận trọng, vì không đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng, có thể có tác động không tích cực, ảnh hưởng tới khả năng cân đối của Quỹ Bảo hiểm xã hội.

Trường hợp giữ nội dung này thì cần quy định ngân sách nhà nước đóng, để xác nhận thời gian làm cơ sở giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động. Bộ LĐTBXH tiếp tục phối hợp với Ủy ban Xã hội và các cơ quan liên quan trong việc rà soát, chỉnh lý hoàn thiện nội dung này trong dự thảo Luật.

Cơ quan chức năng cho biết, thời gian qua, tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vẫn còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, địa phương, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động.

Việc này do một số nguyên nhân chính như: Ý thức chấp hành chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội của nhiều chủ sử dụng lao động còn chưa nghiêm; thiếu quan tâm đến quyền lợi của người lao động; doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh, do thiên tai, dịch bệnh, ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu...

Đáng chý ý, đến nay, chưa có doanh nghiệp nào bị xử lý hình sự về hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, do những vướng mắc về cơ chế chính sách, cũng như thực tiễn thực hiện.