Tháo gỡ khó khăn khi tự chủ tài chính trong giáo dục đại học

Thời sự 14:07 | 27/12/2022
Tự chủ trong giáo dục đại học là chủ trương xuyên suốt được triển khai từ nhiều năm qua trong vấn đề tổ chức bộ máy và nhân sự; tài chính, tài sản; học thuật và hoạt động chuyên môn. Trong đó, tự chủ tài chính, tài sản là vấn đề được triển khai ở nhiều cơ sở giáo dục đại học nhưng cũng còn nhiều vướng mắc.
7 cơ sở giáo dục đại học đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế Quy định tiêu chuẩn thư viện cơ sở giáo dục đại học
Hoạt động nghiên cứu thực hành trong đào tạo của Ðại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh TRẦN QUỐC TOẢN)
Hoạt động nghiên cứu thực hành trong đào tạo của Ðại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh Trần Quốc Toản).

Theo Bộ Giáo dục và Ðào tạo, tự chủ trong giáo dục đại học bắt đầu từ năm 1993 khi thành lập Ðại học Quốc gia Hà Nội là mô hình tự chủ cao thực hiện theo quy định của Chính phủ. Những năm trước, các trường đại học công lập được giao tự chủ nhưng phải tuân thủ mức trần học phí do Nhà nước quy định. Năm 2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2021/NÐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân quy định rõ mức thu đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập theo các mức độ tự chủ.

Khảo sát của Bộ Giáo dục và Ðào tạo năm học 2022-2023 đối với 232 cơ sở giáo dục đại học cho thấy: Có 32,76% số trường đại học đã tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; 13,79% số trường tự bảo đảm chi thường xuyên; 7,33% số trường có kế hoạch sẽ tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư; 9,05% số trường có kế hoạch sẽ tự bảo đảm chi thường xuyên; 33,62% số trường hiện đang tự bảo đảm một phần chi thường xuyên và chưa có kế hoạch khác; 3,45% số trường đang được ngân sách Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên và chưa có kế hoạch khác.

Phần lớn các trường tích cực triển khai tự chủ tài chính đã thu được những kết quả tích cực; một số trường bước đầu tự chủ tài chính cho nên kết quả chưa đáng kể. Trong đó, tự chủ về học phí và quy chế tài chính, chi tiêu nội bộ tạo thuận lợi trong triển khai và mang lại tác động tích cực cho các trường.

Tuy nhiên, thống kê số liệu quyết toán giai đoạn 2016-2021 của Bộ Giáo dục và Ðào tạo đối với các trường trực thuộc cho thấy, về cơ bản, nguồn thu chi cho con người (bao gồm cả chi thu nhập tăng thêm và chi vượt giờ) chiếm tỷ trọng hơn 50% trong tổng chi sự nghiệp giáo dục đào tạo đại học và sau đại học; chi đầu tư cơ sở vật chất chiếm tỷ trọng 7%; chi chế độ cho học sinh, sinh viên chiếm tỷ trọng khoảng 4%, chi trích lập các quỹ chiếm tỷ trọng 10%; chi đào tạo khác chiếm tỷ trọng khoảng 25%-26%.

Với cơ cấu chi nêu trên cho thấy do nguồn kinh phí của các trường còn hạn hẹp, chủ yếu dành để chi trả cho nhân sự, chi tăng cường điều kiện dạy và học chiếm tỷ trọng thấp sẽ khó có điều kiện nâng cao chất lượng dạy và học. Bên cạnh đó, tự chủ về quản lý tài sản công, quản lý đầu tư công và khai thác, sử dụng các nguồn thu ngoài ngân sách nhà nước còn chưa thuận lợi.

Hiện nay còn đang thiếu các quy định trong cơ chế quản lý đầu tư nguồn vốn từ ngân sách nhà nước vào các việc: Xây dựng cơ sở vật chất tại các trường đại học như một kênh đầu tư có thu hồi vốn; tự chủ và chịu trách nhiệm trong việc lập kế hoạch và quyết định sử dụng kinh phí từ các nguồn thu hợp pháp để đầu tư cơ sở vật chất theo quy định; tự chủ đầu tư, vay vốn tín dụng ưu đãi của ngân hàng hoặc huy động các nguồn tài chính khác để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng…

Theo PGS, TS Bùi Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường đại học Ngoại thương, quá trình tự chủ tài chính, trường đã hoàn thiện và xây dựng mới các văn bản quản lý tài chính; đa dạng hóa nguồn thu phục vụ phát triển giáo dục; gia tăng tích lũy cho phát triển bền vững. Ðáng chú ý, trường đã chủ động xây dựng kế hoạch tài chính trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn; xây dựng và thực thi hiệu quả chính sách hỗ trợ tài chính cho người học và cải thiện thu nhập của viên chức, người lao động.

Tuy nhiên, thực tế tự chủ ở Trường đại học Ngoại thương cho thấy giai đoạn đầu thực hiện, các quy định liên quan tới tự chủ tài chính còn thiếu và được ban hành chậm hơn so với thực tiễn, nhiều quy định còn chồng chéo, cùng một lúc chịu ảnh hưởng trực tiếp của nhiều luật và văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Mặc dù, hiện nay Trường đại học Ngoại thương đã xây dựng các dự án phát triển khuôn viên nhưng do cơ chế về huy động nguồn lực bên ngoài còn nhiều điểm chưa rõ ràng cho nên tiến độ triển khai còn chậm…

Vì vậy, từ thực tiễn triển khai tự chủ của đơn vị cho thấy: Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước cần thực hiện rà soát các văn bản ảnh hưởng trực tiếp tới việc thực thi cơ chế tự chủ tài chính tại các cơ sở giáo dục đại học. Mặt khác, cần có quỹ đầu tư phát triển cho vay để đầu tư phát triển dài hạn giúp các trường đầu tư cho phát triển nhất là về cơ sở hạ tầng.

Ðại diện Trường đại học Trà Vinh cho rằng, cơ chế tự chủ tài chính hiện nay còn thiếu tính đồng bộ để tạo môi trường tốt cho các cơ sở giáo dục đại học phát triển. Các cơ sở giáo dục đại học công lập tuy đã được giao tự chủ tài chính chi thường xuyên và đầu tư, song trên thực tế hoạt động vẫn đang tuân thủ và là đối tượng điều chỉnh của nhiều luật, các nghị định và văn bản quy phạm pháp luật khác.

Trường đại học Trà Vinh được phê duyệt đề án thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động thì được quyết định việc sử dụng tài sản, cơ sở vật chất và giá trị thương hiệu để liên doanh, liên kết thực hiện các hoạt động khoa học-công nghệ, tổ chức hoạt động dịch vụ phù hợp nhưng khi thực hiện thì cơ quan chuyên môn địa phương yêu cầu phải làm đề án sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, liên doanh, liên kết theo quy định của nhiều quy định khác nhau… Vì vậy, Chính phủ cần có Nghị định riêng đối với các trường công lập tự chủ, trên cơ sở tích hợp các văn bản pháp luật có liên quan nhằm thống nhất cách nhìn nhận của các cơ quan quản lý nhà nước, tránh chồng chéo.

Vụ trưởng Giáo dục Ðại học (Bộ Giáo dục và Ðào tạo) Nguyễn Thu Thủy cho biết, giai đoạn 2022-2026, ngành giáo dục định hướng trọng tâm đẩy mạnh nhận thức, quan điểm về tự chủ đại học theo đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn, đã được kiểm nghiệm trong thực tiễn của Ðảng và Nhà nước. Việc tự chủ trong giáo dục đại học cần hoàn thiện và triển khai các cơ chế, chính sách đầu tư, chi ngân sách của Nhà nước đối với giáo dục đại học.

Ngành giáo dục sẽ kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi các luật liên quan đến hoạt động tự chủ của cơ sở giáo dục đại học và chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ, khuyến khích đầu tư và tài trợ, xã hội hóa trong giáo dục đại học; các ngành tăng cường đầu tư cho các cơ sở giáo dục đại học; các cơ sở giáo dục đại học đẩy mạnh hoạt động hợp tác với doanh nghiệp; hoạt động thương mại hóa kết quả nghiên cứu, ứng dụng khoa học và chuyển giao công nghệ…

Theo Mạnh Xuân/nhandan.vn

https://nhandan.vn/thao-go-kho-khan-khi-tu-chu-tai-chinh-trong-giao-duc-dai-hoc-post731848.html

Link gốc: https://nhandan.vn/thao-go-kho-khan-khi-tu-chu-tai-chinh-trong-giao-duc-dai-hoc-post731848.html

Tin khác

Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục hoàn thành việc điều chỉnh biên chế ở cấp xã

Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục hoàn thành việc điều chỉnh biên chế ở cấp xã

Theo Báo Lao động, kết luận 186-KL/TW nêu tiếp tục việc điều chỉnh biên chế ở cấp xã; bố trí đủ biên chế, nguồn nhân lực, cán bộ có chuyên môn, nghiệp vụ theo các lĩnh vực.
Khởi công tuyến cao tốc thuộc dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô

Khởi công tuyến cao tốc thuộc dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô

Dự án thành phần 3: đầu tư xây dựng tuyến cao tốc thuộc Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội hoàn thành sẽ tạo điều kiện kết nối các địa phương, phát triển kinh tế và giảm thiểu ùn tắc giao thông trong khu vực. Đây là Dự án trọng tâm của toàn bộ dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, được đầu tư theo hình thức PPP nhằm huy động nguồn lực đồng thời thể hiện sự đồng hành giữa Nhà nước và nhà đầu tư.
Dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng, công bằng, hội nhập, hiệu quả làm thước đo

Dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng, công bằng, hội nhập, hiệu quả làm thước đo

Sáng 5/9, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 - 2026. Đây là lần đầu tiên, tất cả các cơ sở giáo dục trên toàn quốc sẽ chào cờ, hát Quốc ca cùng một thời điểm trong lễ khai giảng năm học mới. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và có bài phát biểu chỉ đạo.
Không khí rộn ràng, sắc màu tươi mới đón chào năm học 2025 - 2026 ở Ngọc Hồi

Không khí rộn ràng, sắc màu tươi mới đón chào năm học 2025 - 2026 ở Ngọc Hồi

(LĐ&PL) Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao động Thủ đô, trước ngày khai giảng (5/9), từ các trường mầm non tới tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn xã Ngọc Hồi (thành phố Hà Nội), đâu đâu cũng rực rỡ cờ hoa, băng rôn, khẩu hiệu chào mừng năm học mới. Công tác trang trí được các trường đặc biệt chú trọng, nhằm tạo không khí vui tươi, thân thiện, khiến học sinh thêm phần háo hức khi trở lại trường sau kỳ nghỉ hè.
Tây Hồ sẵn sàng cho năm học mới 2025 - 2026

Tây Hồ sẵn sàng cho năm học mới 2025 - 2026

Những ngày đầu tháng 9, trên khắp các tuyến phố của phường Tây Hồ, không khí chuẩn bị cho năm học mới 2025 - 2026 lan tỏa rộn ràng. Từ hệ thống cờ hoa, khẩu hiệu tuyên truyền đến các hoạt động trang trí, tập luyện của thầy và trò, tất cả đều hướng về ngày khai giảng 5/9 - Ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường.

Có thể bạn quan tâm

Phường Tây Hồ sẵn sàng tổ chức Đại hội đại biểu phụ nữ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Phường Tây Hồ sẵn sàng tổ chức Đại hội đại biểu phụ nữ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Theo kế hoạch, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) phường Tây Hồ sẽ long trọng tổ chức Đại hội đại biểu phụ nữ phường lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 vào sáng ngày 11/9.
Định hướng số lượng cấp phó của cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị

Định hướng số lượng cấp phó của cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị

Thay mặt Bộ Chính trị, đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã ký ban hành Kết luận số 187-KL/TW ngày 29/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về định hướng số lượng cấp phó của cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị.
Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục hoàn thành việc điều chỉnh biên chế ở cấp xã

Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục hoàn thành việc điều chỉnh biên chế ở cấp xã

Theo Báo Lao động, kết luận 186-KL/TW nêu tiếp tục việc điều chỉnh biên chế ở cấp xã; bố trí đủ biên chế, nguồn nhân lực, cán bộ có chuyên môn, nghiệp vụ theo các lĩnh vực.
Khởi công tuyến cao tốc thuộc dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô

Khởi công tuyến cao tốc thuộc dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô

Dự án thành phần 3: đầu tư xây dựng tuyến cao tốc thuộc Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội hoàn thành sẽ tạo điều kiện kết nối các địa phương, phát triển kinh tế và giảm thiểu ùn tắc giao thông trong khu vực. Đây là Dự án trọng tâm của toàn bộ dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, được đầu tư theo hình thức PPP nhằm huy động nguồn lực đồng thời thể hiện sự đồng hành giữa Nhà nước và nhà đầu tư.
Dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng, công bằng, hội nhập, hiệu quả làm thước đo

Dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng, công bằng, hội nhập, hiệu quả làm thước đo

Sáng 5/9, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 - 2026. Đây là lần đầu tiên, tất cả các cơ sở giáo dục trên toàn quốc sẽ chào cờ, hát Quốc ca cùng một thời điểm trong lễ khai giảng năm học mới. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và có bài phát biểu chỉ đạo.
Không khí rộn ràng, sắc màu tươi mới đón chào năm học 2025 - 2026 ở Ngọc Hồi

Không khí rộn ràng, sắc màu tươi mới đón chào năm học 2025 - 2026 ở Ngọc Hồi

(LĐ&PL) Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao động Thủ đô, trước ngày khai giảng (5/9), từ các trường mầm non tới tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn xã Ngọc Hồi (thành phố Hà Nội), đâu đâu cũng rực rỡ cờ hoa, băng rôn, khẩu hiệu chào mừng năm học mới. Công tác trang trí được các trường đặc biệt chú trọng, nhằm tạo không khí vui tươi, thân thiện, khiến học sinh thêm phần háo hức khi trở lại trường sau kỳ nghỉ hè.
Tây Hồ sẵn sàng cho năm học mới 2025 - 2026

Tây Hồ sẵn sàng cho năm học mới 2025 - 2026

Những ngày đầu tháng 9, trên khắp các tuyến phố của phường Tây Hồ, không khí chuẩn bị cho năm học mới 2025 - 2026 lan tỏa rộn ràng. Từ hệ thống cờ hoa, khẩu hiệu tuyên truyền đến các hoạt động trang trí, tập luyện của thầy và trò, tất cả đều hướng về ngày khai giảng 5/9 - Ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường.
Chỉ đạo mới của Chính phủ về triển khai thực hiện, vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp

Chỉ đạo mới của Chính phủ về triển khai thực hiện, vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 268/NQ-CP về tình hình triển khai thực hiện và vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.
Gần 500 sinh viên, giảng viên Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội ghi dấu ấn tại Đại lễ 2/9

Gần 500 sinh viên, giảng viên Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội ghi dấu ấn tại Đại lễ 2/9

Trong không khí trang nghiêm và phấn khởi chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội đã ghi dấu ấn tại Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình với sự tham gia của gần 500 sinh viên và giảng viên.
Tuổi trẻ Tây Hồ hỗ trợ tặng quà Tết Độc lập 2/9

Tuổi trẻ Tây Hồ hỗ trợ tặng quà Tết Độc lập 2/9

(LĐ&PL) Trong không khí hân hoan chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh 2/9 (1945 - 2025), tuổi trẻ phường Tây Hồ phối hợp cùng các đơn vị trong phường trao quà Tết Độc lập ý nghĩa tới người dân trên địa bàn.
Phường Yên Nghĩa (Hà Nội): Phục vụ miễn phí nước uống cho người dân và du khách xem diễu binh 2/9

Phường Yên Nghĩa (Hà Nội): Phục vụ miễn phí nước uống cho người dân và du khách xem diễu binh 2/9

Nhằm kịp thời hỗ trợ người dân, du khách về Thủ đô theo dõi các hoạt động kỷ niệm và Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, sáng 2/9, phường Yên Nghĩa (Hà Nội) đã triển khai 5 điểm phát nước miễn phí, hướng dẫn chỉ đường… cho người dân và du khách tại một số tuyến đường chính trên địa bàn.
Người dân Hà Nội xúc động theo dõi A80 qua màn hình LED

Người dân Hà Nội xúc động theo dõi A80 qua màn hình LED

Dẫu không trực tiếp có mặt tại Quảng trường Ba Đình, hàng vạn người dân vẫn nghẹn ngào, xúc động khi được chứng kiến Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 qua các màn hình LED cỡ lớn được bố trí khắp địa phương.
Quà Tết Độc lập - ấm lòng Nhân dân

Quà Tết Độc lập - ấm lòng Nhân dân

Đón nhận những món quà Tết Độc lập, người dân ở một số xã ngoại thành Hà Nội như Phù Đổng, Thuận An vô cùng xúc động. Họ chia sẻ, món quà của Chính phủ mang giá trị tinh thần vô giá, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với đời sống Nhân dân, giúp mỗi người dân đều thấy ấm lòng.
Hàng ngàn người dân bất chấp nắng, mưa giữ chỗ chờ xem Lễ diễu binh sáng 2/9

Hàng ngàn người dân bất chấp nắng, mưa giữ chỗ chờ xem Lễ diễu binh sáng 2/9

(LĐ&PL) Trưa 1/9, theo khảo sát của phóng viên Báo Lao động Thủ đô, vỉa hè nhiều tuyến đường có đoàn diễu binh, diễu hành Quốc khánh 2/9 đi qua đã kín người ngồi, trải bạt, trải chiếu, dựng lều để giữ chỗ.
Người dân phường Tây Hồ nô nức, phấn khởi nhận quà Tết Độc lập

Người dân phường Tây Hồ nô nức, phấn khởi nhận quà Tết Độc lập

Tại phường Tây Hồ (thành phố Hà Nội), không khí Tết Độc lập trở nên ấm áp và ý nghĩa hơn bao giờ hết khi những món quà tri ân được trao tận tay người dân. Niềm vui lan tỏa từ từng khu phố đến từng mái nhà. Người dân không chỉ mang về một phần hỗ trợ vật chất mà còn mang theo niềm xúc động, tự hào và sự tin tưởng vào sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Xem thêm
Phiên bản di động