Những dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ: Nhận biết kịp thời để cứu sống người bệnh

Hiểu rõ các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn giúp bạn kịp thời sơ cứu và hỗ trợ người thân, bạn bè khi cần thiết.

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn đột ngột, khiến các tế bào não không nhận đủ oxy và dinh dưỡng, dẫn đến tổn thương nghiêm trọng chỉ sau vài phút. Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể tử vong hoặc để lại các di chứng lâu dài như liệt nửa người, mất khả năng nói, suy giảm trí nhớ... Nguy cơ đột quỵ tăng cao trong những ngày nắng nóng do tình trạng mất nước, máu đặc hơn và huyết áp dễ biến động. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu là yếu tố sống còn.

Ảnh minh họa

8 dấu hiệu cảnh báo đột quỵ sắp xảy ra cần đặc biệt lưu ý

1. Méo miệng, lệch mặt

Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất là khuôn mặt trở nên mất cân đối, một bên bị chảy xệ hoặc cười méo mó. Bạn có thể yêu cầu người nghi ngờ bị đột quỵ mỉm cười – nếu nụ cười không đối xứng, cần gọi cấp cứu ngay lập tức.

2. Yếu hoặc liệt tay chân một bên

Người bệnh có thể đột ngột không nhấc được tay hoặc chân, hoặc cảm thấy tê yếu. Cách kiểm tra đơn giản là yêu cầu họ giơ hai tay lên cao: nếu một tay rơi xuống nhanh hơn tay còn lại, đây là dấu hiệu báo động.

3. Nói ngọng, khó nói, không rõ chữ

Giọng nói đột nhiên thay đổi, nói líu lưỡi hoặc không thể lặp lại một câu đơn giản là dấu hiệu điển hình của tổn thương vùng ngôn ngữ trong não. Nói ngọng đột ngột không nên xem nhẹ.

4. Thị lực suy giảm bất thường

Trước cơn đột quỵ, người bệnh có thể nhìn mờ, mất một phần thị lực hoặc xuất hiện những điểm mù, bóng đen trong tầm nhìn. Đây là hậu quả của việc lưu lượng máu đến các trung khu thị giác trong não bị giảm.

5. Chóng mặt, mất thăng bằng

Cảm giác choáng váng, đi đứng không vững, dễ ngã dù không có lý do rõ ràng là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh trung ương đang gặp vấn đề. Người bệnh có thể buồn nôn, đứng không vững, hoặc cảm thấy như mọi thứ đang quay tròn.

6. Đau đầu dữ dội, bất thường

Một cơn đau đầu dữ dội, đến đột ngột và không giống với bất kỳ cơn đau đầu nào trước đó – nhất là nếu kèm theo nôn mửa, rối loạn ý thức – có thể là dấu hiệu của đột quỵ xuất huyết não.

7. Tê yếu một bên cơ thể

Cảm giác tê râm ran như kiến bò hoặc mất cảm giác một bên mặt, tay hoặc chân là dấu hiệu cho thấy não đang không nhận đủ máu. Người bệnh cũng có thể gặp khó khăn khi cầm nắm đồ vật hoặc di chuyển.

8. Mất trí nhớ tạm thời

Mất trí nhớ ngắn hạn, quên những việc vừa xảy ra hoặc không nhớ được người thân, tên tuổi, địa điểm… cũng có thể là dấu hiệu báo trước đột quỵ, đặc biệt khi đi kèm các triệu chứng kể trên.

Nguyên tắc FAST - Hãy nhớ để xử lý kịp thời

Các chuyên gia y tế khuyến cáo nên sử dụng nguyên tắc FAST để phát hiện nhanh dấu hiệu đột quỵ:

F (Face): Mặt - Yêu cầu người bệnh cười, kiểm tra xem có méo miệng không.

A (Arms): Tay - Bảo người bệnh giơ hai tay, xem có tay nào không thể nâng lên.

S (Speech): Nói - Kiểm tra giọng nói, người bệnh có nói ngọng, khó hiểu không?

T (Time): Thời gian - Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, gọi ngay 115 để đưa người bệnh đến bệnh viện trong "giờ vàng" (3-4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng).

Lưu ý quan trọng khi sơ cứu người nghi bị đột quỵ

Không tự ý cho bệnh nhân uống thuốc (kể cả aspirin) nếu chưa có chẩn đoán chính xác.

Không để bệnh nhân ngủ - dễ nhầm lẫn giữa đột quỵ và mệt mỏi.

Không rung lắc, xoa bóp hay cạo gió - có thể khiến tình trạng tồi tệ hơn.

Giữ bệnh nhân tỉnh táo, nằm nghiêng nếu nôn mửa để tránh hít sặc.

Gọi cấp cứu ngay lập tức - thời gian chính là yếu tố quyết định sự sống còn và khả năng phục hồi.

Chủ động phòng ngừa - bảo vệ chính mình và người thân

Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng người có nguy cơ cao gồm: người trên 55 tuổi, người tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, người hút thuốc lá hoặc có lối sống ít vận động.

Để phòng tránh: Kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu định kỳ. Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia. Tăng cường vận động thể chất. Uống đủ nước, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng. Thăm khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử gia đình bị đột quỵ.

Nhận biết sớm - Cấp cứu kịp thời - Hành động đúng lúc chính là chìa khóa để giảm thiểu thiệt hại do đột quỵ gây ra. Hãy chủ động trang bị kiến thức để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.