Hò hẹn ở Sa Lai

1- Gần cuối năm, em bảo: “Sắp hết năm rồi”. Tưởng lại “nhắc khéo” quà Giáng sinh, nhưng hóa ra không phải vậy. Hai đứa từng “ngoắc tay nhau” hứa mỗi năm ít nhất một lần đi miền núi sẻ chia với những đứa trẻ, những đồng bào khó khăn. Năm nay chưa đi nên em nhắc vậy...

Gần 4 tấn gạo đã đến với bà con bản Sa Lai.

Phải buông việc ra mà đi thôi, chứ đợi hết việc thì đến Tết chưa xong. Mình hỏi “có địa chỉ để đi chưa?”, em bảo “các bạn làm chương trình Kết nối 54 của Đài Tiếng nói Việt Nam cho em địa chỉ ở bản Sa Lai, xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La nơi có 53 hộ năm nay bị mất mùa". Vậy là nhanh chóng “chốt” địa chỉ và lên kế hoạch sẽ tặng cho mỗi hộ gia đình 30kg gạo cùng mắm, muối, mì chính. Thông tin chuyến đi cũng nhanh chóng được đăng trên Facebook để anh chị em gần xa có thể chung tay ủng hộ bà con ở bản Sa Lai.

Cũng chỉ vài phút sau, chị Loan, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ truyền thông Splus+, người con của Mộc Châu ủng hộ 20 triệu. Rồi diễn viên Việt Anh, thay mặt Câu lạc bộ Bóng đá ngôi sao V- Star cũng ủng hộ 10 triệu; gia đình anh Lê Anh, ở mãi bên Úc ủng hộ 20 triệu... và còn nhiều mạnh thường quân khác nữa, người ủng hộ 500k, người 1 triệu, người 5 triệu. Ai cũng hoan hỉ muốn giúp bà con, tổng số tiền ủng hộ đã gần 100 triệu.

Chị Thanh Tâm, cán bộ Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức chuyến thiện nguyện.

Rồi em gọi cho Đại uý Nguyễn Duy Hiển, Phó Chính trị viên Đồn Biên phòng Chiềng Sơn, người thuộc từng ngọn cây, từng nóc nhà, từng gương mặt ở bản Sa Lai. Đại uý Hiển cho biết, bản Sa Lai có 107 hộ, trong đó có 53 hộ thuộc diện thiếu đói, 54 hộ còn lại phần lớn là hộ nghèo. Bản có 134 cháu mẫu giáo và tiểu học.

Sau cuộc nói chuyện với Đại uý Hiển, em bảo “đằng nào cũng một chuyến đi, mỗi người cố một chút thì tất cả bà con đều có quà”. Rồi tính, 53 hộ đói mỗi hộ sẽ tặng 50 kg gạo, 54 hộ còn lại, mỗi hộ tặng 20 kg gạo và mỗi hộ một túi quà (muối, bột canh, mì chính). 134 cháu, mỗi cháu sẽ được tặng 1 bộ quần áo và 1 áo ấm, 1 đôi dép, 1 túi bánh kẹo. Tất nhiên, cũng không quên “phải có cái bánh chưng mới mang hương vị Tết”.

Hôm sau em khoe: “Số em may mắn, xin 134 cái bánh chưng cho 134 cháu thì họ cho luôn 150 cái. Vậy là có bánh chưng như mong muốn của anh rồi nhé”.

Nội dung của chuyến đi đã lan toả mạnh mẽ và được những sự ủng hộ đầy bất ngờ. Cựu tuyển thủ bóng đá quốc gia Phạm Như Thuần (Câu lạc bộ Bóng đá ngôi sao V-Star) đã kết nối và nhận được cái gật đầu không chút đắn đo của anh Toàn, đại diện Công ty cổ phần Melio Việt Nam. 107 chiếc chăn do Công ty sản xuất sẽ tặng cho 107 hộ. Vậy là phần quà mỗi hộ có thêm 1 chiếc chăn ấm.

Hai đứa ngồi rà soát những người nhận quà, chợt em thốt lên: “Thôi chết rồi, chưa có quà cho các cô giáo và các chiến sỹ biên phòng”. Suy tính một hồi rồi lại gọi cho anh Toàn, thêm 13 chiếc chăn ấm nữa được anh Toàn hào sảng tặng. Vậy là Công ty cổ phần Melio tặng 120 chiếc chăn, trị giá 153 triệu đồng. Sau khi tính toán các khoản phải chi, còn thiếu gần 30 triệu, em bảo “khoản này em tặng bà con”. Các phần quà đã đầy đủ, tươm tất, chỉ còn chờ gặp nhau ở Sa Lai.

2- Bản Sa Lai - một cái tên mà tất cả các thành viên trong đoàn lần đầu được nghe, nhưng với những người làm thiện nguyện chỉ cần có địa chỉ, ngày, giờ thì dù có xa xôi, cách trở đến mấy cũng sẽ đi và đến đúng hẹn.

Địa điểm tập kết của đoàn là nơi “cắm chốt” của Tổ công tác Thắm Tôn thuộc Đồn biên phòng Chiềng Sơn. Trong những chiến sỹ “cắm chốt” ở đây, có người đã ở 30 năm từ những ngày bản Sa Lai chưa có. Rồi họ chứng kiến hơn chục hộ dân di cư đến dựng nhà, gùi từng tấm lợp Fibro xi măng trên lưng đi 20-30 km từ Thanh Hoá sang để lợp nhà. Mấy chục năm trôi qua, từ hơn chục hộ dân ban đầu, bản Sa Lai hiện có 107 hộ người Mông.

Tác giả trong căn nhà anh Giàng A Của.

Sau bữa cơm trưa vội do các chiến sỹ Tổ công tác Thắm Tôn nấu chiêu đãi, cả đoàn lên xe hướng về bản Sa Lai. Đường nhỏ, dốc, nhiều đoạn sụt lún, ngồi trên xe mà cảm tưởng người như hạt lạc ai bỏ vào cái lọ rồi lắc qua lắc lại liên hồi. Nhưng với những người từng đi thiện nguyện vùng cao, đường càng khó đi, họ càng “si mê” bởi đó là những nơi gian khổ nhất, họ muốn đến nhất.

Trong danh sách 53 hộ thiếu đói do UBND xã Tân Xuân lập, chúng tôi đến nhà Giàng A Của. Khi đến, Của không có nhà. Người thanh niên bản Sa Lai dẫn tôi đến ra đầu nhà hú gọi, chừng 15 phút sau Của về. Của mở cửa mời khách. Bước vào, chúng tôi cũng không biết nên gọi đó là cái lán hay căn nhà bởi ngửa mặt lên thấy trời, nhìn bốn phía đều thấy rừng, những cơn gió cứ thông thốc thổi đến.

Của bảo, nhà không có ruộng, hai vợ chồng và 2 đứa con (đứa lớn 3 tuổi, đứa bé 4 tháng tuổi) chỉ có mảnh nương canh tác. Năm nay chuột nhiều quá, dù đã làm mọi cách ngăn chặn nhưng chỉ vài đêm chuột đã phá hết lúa. Vợ chồng Của cũng trồng được hơn 2 tấn sắn tươi, nhưng không thể ngày nào cũng ăn sắn, mà bán thì chỉ được 900 đồng/kg.

Đại diện Công ty cổ phần Melio tặng 120 chiếc chăn ấm.

Nhưng dù sao Của có tấc đất làm nhà, còn Vàng A Lù thì sống giữa mênh mông núi rừng mà không có đất làm nhà phải dựng tạm căn nhà bằng tre, bốn bề trống hoác ở nhờ trên đất nhà Vàng A Tủa. Mấy năm trước Vàng A Lù vượt 50 km đường rừng sang Thanh Hoá tìm hiểu và lấy Sùng Thị Chua. Hai vợ chồng mau chóng có 2 đứa con. Nhà Vàng A Lù có 7 anh em, Lù là con thứ 5, đất ruộng không có, Lù chỉ có mảnh nương nhỏ để canh tác. Đã mấy lần Lù định rời bản đi làm thuê nhưng vì 2 đứa con còn quá nhỏ (đứa lớn hơn 2 tuổi, đứa bé 3 tháng tuổi) nên phải ở lại cùng vợ chăm con.

Và đoàn thiện nguyện đã đến đúng thời điểm. Kể từ khi có bản, lần đầu tiên những người trong bản ai cũng hồ hởi cười nói vì “những người miền xuôi cho nhiều quà lắm”. Những đứa trẻ có quần áo mới, được uống sữa, ăn kẹo; những người già có chăn ấm...

16h chúng tôi rời bản để lại những tiếng cười phía sau, những thành viên trong đoàn thiện nguyện cũng tạm biệt nhau để trở về với công việc bộn bề khi cái Tết đang gõ cửa. Ai cũng đều mong muốn rồi cái khó sẽ không còn đeo bám Sa Lai nữa...

Dưới đây là một số hình ảnh của đoàn thiện nguyện:

Hùng Sơn