Dự án Luật Phòng bệnh: Kiểm soát bệnh tật, nâng cao chất lượng cuộc sống

Nâng cao sức khoẻ, chất lượng cuộc sống

Tiếp tục Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phòng bệnh.

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nêu rõ, việc ban hành dự thảo Luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về phòng bệnh, góp phần nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam thông qua việc kiểm soát hiệu quả bệnh truyền nhiễm, bệnh không lây nhiễm và các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe.

Dự thảo Luật Phòng bệnh gồm 6 chương với 41 điều, quy định về phòng, chống bệnh truyền nhiễm; phòng, chống bệnh không lây nhiễm, các rối loạn sức khỏe tâm thần và các yếu tố nguy cơ khác; dinh dưỡng trong phòng bệnh và các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.

Dự thảo Luật đưa ra tổng thể các chính sách về phòng bệnh và các nội dung về quản lý nhà nước về phòng bệnh; ưu tiên trong hỗ trợ, khuyến khích các cá nhân, tổ chức tham gia phòng bệnh; quy định cách thức phân loại bệnh truyền nhiễm, dịch bệnh truyền nhiễm và thanh toán, loại trừ một số bệnh truyền nhiễm…

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Ảnh: VPQH

Qua thẩm tra sơ bộ dự án Luật Phòng bệnh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự thảo Luật nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, lĩnh vực phòng bệnh có phạm vi rộng, tác động đến tất cả các đối tượng người dân, trong mọi điều kiện và hoàn cảnh sống; mặc dù đã có những quy định có liên quan đến phòng, chống bệnh tật và nâng cao sức khỏe như Luật An toàn thực phẩm, Luật An toàn vệ sinh lao động, Luật Thể thao, Luật Tài nguyên nước,… nhưng việc dự án Luật chỉ điều chỉnh các nội dung về phòng bệnh chưa được quy định tại các văn bản luật khác là chưa thể hiện đầy đủ, bảo đảm tính bao quát các nội dung trong lĩnh vực phòng bệnh.

Có ý kiến khác cho rằng phòng bệnh là vấn đề rất lớn đòi hỏi sự kết hợp của nhiều lĩnh vực khác nhau. Do đó đề nghị, cần xây dựng luật theo hướng lấy Luật Phòng bệnh làm luật “gốc”, quy định nguyên tắc cơ bản về phòng bệnh, còn lại để các Luật chuyên ngành điều chỉnh. Vì vậy, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu chỉnh lý phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội thống nhất về mục đích, quan điểm xây dựng luật, tuy nhiên đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm các quy định về phòng, chống bệnh truyền nhiễm, các rối loạn sức khỏe tâm thần, dinh dưỡng trong phòng bệnh để bảo đảm thực hiện được mục đích ban hành Luật, bảo đảm sự cân đối giữa 5 chính sách đã được quy phạm hóa trong dự thảo Luật…

Cho ý kiến về một số nội dung dự thảo Luật, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn đề nghị quy định các điều kiện về đào tạo giáo viên kỹ năng sơ cấp cứu, phòng ngừa bệnh tật tại trường học, có các quy định về giáo dục sức khỏe bắt buộc trong nhà trường…

Đồng thời, bổ sung các quy định để bảo vệ quyền lợi của người mắc rối loạn sức khỏe tâm tần; có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ kinh phí, giảm thuế, khen thưởng cho tổ chức, cá nhân có thành tích trong công tác phòng bệnh; tăng cường ứng dụng công nghệ trong phòng bệnh; bổ sung quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với doanh nghiệp cung cấp thực phẩm không đủ dinh dưỡng cho trẻ em…

Hiểu biết về phòng bệnh ngay tại mỗi gia đình

Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm qua 17 năm thực hiện vẫn còn hiệu lực thi hành. Do đó, khi xây dựng Luật Phòng bệnh cần rà soát các nội dung, tránh trùng với quy định tại Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: VPQH

Đồng thời, thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Trong đó, quy định rõ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu giữ vị trí ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và của mọi người dân.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh yêu cầu người dân cần có kiến thức, hiểu biết về phòng bệnh ngay tại mỗi gia đình; đề nghị quy định rõ bệnh không lây nhiễm phổ biến, cách phòng ngừa bệnh không lây nhiễm, quản lý điều trị không lây nhiễm, cung cấp dịch vụ dự phòng, quản lý không lây nhiễm tại cộng đồng…

Về thành lập Quỹ phòng bệnh, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là bước đổi mới cần thiết, song phải thiết kế cơ chế quản lý minh bạch, tránh trùng lặp với các nhiệm vụ chi khác; quy định rõ nguồn lực tài chính, mục đích, nhiệm vụ, nguyên tắc sử dụng, cơ chế kiểm soát Quỹ…

Kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị tiếp tục hoàn thiện quy định về phòng chống bệnh truyền nhiễm, phòng chống bệnh không lây nhiễm, các rối loạn sức khỏe tâm thần và các yếu tố nguy cơ, đảm bảo tính khái quát, thống nhất cách hiểu trong triển khai thực hiện.

Đặc biệt nhấn mạnh trong dự thảo Luật Phòng bệnh này quan điểm phòng bệnh là chính. Do đó, các quy định liên quan đến giáo dục ý thức phòng bệnh cho toàn dân và các biện pháp phòng ngừa, phát hiện sớm và biện pháp dinh dưỡng để hỗ trợ là những giải pháp rất quan trọng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về dinh dưỡng trong phòng bệnh; hoàn thiện quy định về kinh phí cho công tác phòng bệnh, Quỹ phòng bệnh bảo đảm thống nhất với hệ thống pháp luật liên quan và hiệu quả hoạt động của Quỹ phòng bệnh…