Đánh giá kỹ tính hiệu quả và lợi ích khi cấp căn cước công dân cho trẻ dưới 14 tuổi

Bộ Tư pháp vừa họp thẩm định đề nghị xây dựng Luật Căn cước công dân (sửa đổi), do Bộ Công an chủ trì soạn thảo.

Tích hợp thêm nhiều thông tin khác của công dân

Tại cuộc họp, đại diện cơ quan soạn thảo cho biết, Luật Căn cước công dân năm 2014 được Quốc hội khóa XIII thông qua, sau 8 năm triển khai đã mang lại nhiều kết quả, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại, giao dịch của nhân dân, phục vụ yêu cầu nghiệp vụ Công an, góp phần phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm trật tự, an toàn xã hội.

Tuy vậy, Luật không có các quy định về việc khai thác, sử dụng thông tin trên thẻ Căn cước công dân cũng như không quy định về cấp số định danh cá nhân cho trường hợp người gốc Việt Nam là người không quốc tịch nhưng đang sinh sống ổn định, lâu dài tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, ngành Công an đang triển khai làm thẻ căn cước công dân, với nhiều thông tin sẽ được tích hợp vào căn cước, vì vậy Luật cần có quy định bổ sung để bảo đảm việc sử dụng, thay thế từ Chứng minh nhân dân sang thẻ Căn cước công dân và tích hợp thêm nhiều thông tin khác của công dân trong các cơ sở dữ liệu chuyên ngành vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ chuyển đổi số quốc gia...

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh chủ trì phiên họp thẩm định. (Ảnh: A.N)

Hiện nay, công dân có rất nhiều loại giấy tờ khác nhau, như căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe, các loại bằng cấp, chứng chỉ... việc sửa đổi Luật Căn cước công dân cũng nhằm tạo điều kiện cho công dân từng bước thay thế các giấy tờ của công dân trong một số các giao dịch theo quy định pháp luật.

Phát biểu tại cuộc họp, đại diện Bộ Y tế đề nghị làm rõ tiêu chí để tích hợp thông tin vào Căn cước công dân, thông tin nào bắt buộc, thông tin nào công dân tự nguyện tích hợp. Nếu cấp thẻ Căn cước công dân cho công dân Việt Nam dưới 14 tuổi, cần có các thông tin về sinh trắc học, trong khi đó, trẻ dưới 14 tuổi còn thay đổi nhiều về mọi mặt, đồng thời cũng phát sinh thủ tục cho cha mẹ, người giám hộ theo quy định của pháp luật khi chưa đủ 14 tuổi...

Cấp Căn cước công dân cho trẻ dưới 14 tuổi?

Ông Phạm Ngọc Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Quốc phòng an ninh, Văn phòng Quốc hội cho rằng cần cân nhắc thẻ Căn cước công dân chỉ chứa các thông tin cơ bản để phục vụ cho giao dịch hàng ngày, còn cốt lõi vấn đề là số định danh của công dân và mã để truy cập vào Cơ sở dữ liệu để khai thác thông tin.

Còn theo đại diện Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ, với trẻ em dưới 14 tuổi, khi làm đăng ký khai sinh chỉ cần cấp số định danh và chỉ cần quản lý thông qua số định danh cá nhân là đã có thể hưởng toàn bộ tiện ích liên quan đến số định danh cá nhân. Khi trẻ trên 14 tuổi đảm bảo các thông tin liên quan đến sinh trắc học, đảm bảo tính ổn định về mọi mặt của trẻ thì mới làm Căn cước công dân. Do vậy cần phải đánh giá rất kỹ tính hiệu quả và lợi ích khi cấp Căn cước công dân cho trẻ dưới 14 tuổi.

Đề xuất bổ sung một số nhóm thông tin vào Cơ sở dữ liệu căn cước gồm một số thông tin sinh trắc học như mống mắt, ADN, giọng nói; thông tin về người gốc Việt Nam; tài khoản định danh điện tử của công dân Việt Nam… cũng nhận được nhiều ý kiến góp ý.

Về giọng nói, đại diện Bộ Quốc phòng và Bộ Khoa học và Công nghệ đều cho rằng mỗi vùng miền đều có phương ngữ riêng, giọng nói của một người có nhiều thay đổi theo thời gian, tuổi tác, thậm chí một người có thể nói được nhiều giọng khác nhau. Vậy làm thế nào để có thể nhận diện giọng nói của cùng một người?

Sau khi nghe các ý kiến, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung và nêu rõ trong Tờ trình về cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý. Hiện nay, rất nhiều khó khăn, vướng mắc là do việc tổ chức thi hành pháp luật. Do đó, cần phải làm rõ cơ sở pháp lý dẫn đến việc cần phải sửa đổi Luật Căn cước công dân hiện hành.

Theo Thứ trưởng, dự thảo Luật Căn cước công dân sửa đổi lần này mới chỉ tập trung sửa đổi nội dung liên quan đến Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chứ chưa sửa đổi tổng thể về Luật Căn cước công dân, nên cũng cần cân nhắc về tên gọi và phạm vi điều chỉnh.

Cơ quan Công an làm thủ tục cấp thẻ căn cước công dân cho người dân. (ảnh: VGP)

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh cũng yêu cầu cần tiếp tục hoàn thiện các chính sách nêu trong Tờ trình, cũng như cần phải xử lý về những vấn đề trùng lặp ở văn bản quy phạm pháp luật hiện hành với dự thảo Luật, rà soát kỹ lưỡng, toàn diện các quy định để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất hệ thống pháp luật.

Đã cấp được hơn 67 triệu thẻ Căn cước công dân

Tờ trình của Bộ Công an cũng cho biết, hiện nay, công dân có nhiều loại giấy tờ tùy thân khác nhau như thẻ Căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế, sổ bảo hiểm xã hội, giấy khai sinh, giấy phép lái xe, thẻ học sinh, sinh viên, thẻ hội viên, thẻ hành nghề...

Việc có quá nhiều loại giấy tờ khác nhau được cơ quan có thẩm quyền cấp cho công dân gây ra khó khăn nhất định cho công dân trong lưu trữ, sử dụng, nhất là trong việc thực hiện các thủ tục hành chính, sử dụng các tiện ích, dịch vụ công; không phù hợp với xu hướng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý nhà nước, hoạt động xã hội đang ngày càng phát triển ở nước ta.

Tính đến ngày 16/7/2022, Bộ Công an đã tiến hành cấp hơn 98 triệu số định danh cá nhân cho công dân trên toàn quốc, cấp được hơn 67 triệu thẻ Căn cước công dân có gắn chíp (bao gồm cả trường hợp cấp lần đầu và cấp đổi, cấp lại) cho khoảng 65 triệu công dân.

Trong Tờ trình, Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định về quản lý, cấp thẻ Căn cước công dân cho công dân Việt Nam dưới 14 tuổi (tính đến ngày 16/7/2022, có khoảng 19 triệu người); người từ đủ 14 tuổi trở lên phải bắt buộc thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân, còn người dưới 14 tuổi thực hiện việc cấp thẻ Căn cước công dân theo nhu cầu (không bắt buộc).