Cựu Giám đốc chi nhánh BIDV thừa nhận sai phạm trong quá trình thẩm định hồ sơ

Theo đó, 5 bị cáo trong 7 bị cáo trong vụ án này thuộc BIDV chi nhánh Thành Đô, gồm: Đỗ Quốc Hùng (cựu Giám đốc), Lưu Thị Bích Thủy (cựu Phó Giám đốc), Phạm Anh Tài (cựu Trưởng phòng tín dụng), Nguyễn Văn Hà (cựu Phó phòng tín dụng), Lại Minh Ngọc (cựu Trưởng phòng thẩm định). 2 bị cáo còn lại thuộc BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh là: Lê Vũ Thanh (cựu Giám đốc BIDV Chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh) và Đỗ Xuân Khoan (cựu Phó phòng tín dụng).

Theo cáo trạng, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cáo buộc ông Đỗ Quốc Hùng cùng thuộc cấp đã vi phạm quy định về cho vay khi thẩm định dự án Việt Hòa - Kenmark. Dự án này do Công ty Kenmark (doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài) thực hiện trên khu đất hơn 46 ha tại tỉnh Hải Dương với tổng vốn đầu tư 1.594 tỷ đồng.

Các bị cáo tại tòa.

Để có tiền thực hiện dự án, ngày 4/2/2008, Công ty Kenmark do ông Hwang Jonathan Chen Yu (quốc tịch Mỹ) ký hợp đồng tín dụng vay hơn 67,6 triệu USD của các chi nhánh thuộc 3 ngân hàng gồm Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), Ngân hàng TMCP Nhà Hà Nội (HBB) và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV).

Đầu tháng 11/2007, khi Kenmark đề nghị vay 69,3 triệu USD, ông Đỗ Quốc Hùng đã mời các chi nhánh SHB Quảng Ninh, Habubank Bắc Ninh, BIDV Quảng Ninh và Đông Anh đồng tài trợ cho vay để Kenmark làm dự án.

Đến đầu tháng 12/2007, tổ thẩm định chung gồm 13 thành viên là đại diện của các chi nhánh nhà băng được thành lập. Trong đó, BIDV chi nhánh Thành Đô có 5 thành viên, gồm các cựu lãnh đạo chi nhánh, phòng tín dụng và thẩm định. Mỗi chi nhánh còn lại cử 2 thành viên tham gia tổ này.

Viện Kiểm sát xác định hồ sơ thẩm định cho vay, hồ sơ pháp lý dự án không đầy đủ, tài liệu đảm bảo yêu cầu đối với dự án cũng không đạt. Đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước cảnh báo Công ty Cheermaster (chủ sở hữu Công ty Kenmark) có chỉ số rủi ro cao, không tồn tại văn phòng hoạt động. Ngoài ra, Công ty Kenmark chưa có kinh nghiệm thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp ở Việt Nam. Doanh nghiệp này cũng không đủ tài liệu, hồ sơ để vay vốn theo quy định của Luật Xây dựng, thiếu năng lực về tài chính.

Tuy nhiên, ngày 11/12/2007, tổ thẩm định dự án Việt Hòa - Kenmark vẫn có báo cáo đánh giá Công ty Kenmark đáp ứng các điều kiện vay vốn theo quy định của pháp luật, đồng thời đề xuất cho đối tác vay tối đa hơn 67,6 triệu USD.

Tháng 1/2008, BIDV các chi nhánh Thành Đô, Tây Nam Quảng Ninh và Đông Anh chấp thuận phê duyệt cho Công ty Kenmark vay tối đa 68 triệu USD. Cùng thời gian này, SHB cũng đồng ý cho doanh nghiệp này vay hơn 18 triệu USD, còn phía HBB cho vay 10 triệu USD.

Đến ngày 4/2/2008, ông Đỗ Quốc Hùng cùng Giám đốc SHB Quảng Ninh Nguyễn Văn Thắng và Giám đốc HBB Bắc Ninh Hoàng Thu Huyền ký hợp đồng tín dụng cho Công ty Kenmark vay hơn 67,6 triệu USD với thời hạn vay 72 tháng.

Sau những thỏa thuận trên, từ ngày 25/2/2008 - 18/5/2010, các ngân hàng đồng tài trợ đã giải ngân cho phía Kenmark hơn 52,8 triệu USD và gần 58 tỷ đồng.

Ngày 26/6/2010, Công ty Kenmark thông báo tạm dừng hoạt động, còn người đại diện pháp luật xuất cảnh khỏi Việt Nam. Sau đó, các ngân hàng thu giữ toàn bộ tài sản đảm bảo của công ty này, tổ chức bán đấu giá và thu được gần 757 tỷ đồng (tương đương hơn 32 triệu USD).

Đối trừ số tiền cho Công ty Kenmark vay đến ngày khởi tố vụ án, dư nợ không có khả năng thu hồi tại SHB, HBB và BIDV là hơn 15,5 triệu USD (tương đương hơn 360 tỷ đồng).

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao xác định việc các nhà băng giải ngân là không đúng với yêu cầu về hình thức giải ngân theo chỉ đạo của BIDV, vì đến cuối năm 2008, Công ty Kenmark không đủ điều kiện để được vay vốn, không đảm bảo việc thu hồi vốn vay. Đến nay, số dư nợ không thu hồi được tại BIDV là hơn 181 tỷ đồng.

Tại phiên tòa, bị cáo Đỗ Quốc Hùng thừa nhận một số nội dung trong cáo trạng. Tuy nhiên, bị cáo cho rằng khi xem xét chủ đầu tư đã thống nhất phải đánh giá đầy đủ năng lực tài chính của Kenmark. Khi đó đây là đơn vị có uy tín và doanh nghiệp hoạt động ở nhiều nước trên thế giới. Hơn nữa, Kenmark thực tế lúc đó làm ăn tốt, chỉ số năng lực tài chính cao, doanh thu hơn 100 triệu USD một năm.

Bên cạnh đó, hồ sơ dự án có phê duyệt quy hoạch của Uỷ ban nhân dân tỉnh Hải Dương, có quyết định chấp thuận cho mở khu công nghiệp và hệ thống nhà xưởng được xây ngay sát quốc lộ 5. Nhà xưởng này rất to, bị cáo nghĩ họ đã được cấp giấy phép xây dựng.

Trước khi cho Công ty Kenmark vay tiền, bị cáo đã báo cáo Hội sở để xin phép chủ trương và được chấp thuận. Sau đó, bị cáo Hùng tổ chức họp với các ngân hàng SHB Quảng Ninh, BIDV Đông Anh và Tây Nam Quảng Ninh, HHB Bắc Ninh, để lập tổ thẩm định thực hiện việc cho vay.

Về nội dung cáo trạng nêu các ngân hàng xem xét cho Kenmart vay vốn doanh nghiệp không đủ điều kiện cho vay, bị cáo Hùng cho rằng thời điểm khi xem báo cáo thẩm định, bị cáo không biết có những nội dung này. Đến khi làm việc với cơ quan điều tra, bị cáo mới nắm bắt.

"Trong quá trình thẩm định, bị cáo đã lưu ý các chi nhánh phải đánh giá kỹ hồ sơ của bên cần vay. Sau khi hoàn thiện hồ sơ, các ngân hàng và chi nhánh mới ký giải ngân cho Kenmark tổng số tiền như cáo trạng nêu",bị cáo này khai và cho rằng bản thân bị cáo và các cán bộ chi nhánh Thành Đô đã thực hiện theo chỉ đạo của Hội sở chính.

Cuối phần trả lời, ông Hùng thừa nhận có một phần lỗi, bởi đây là dự án lớn, quá trình quản lý khách hàng, giải ngân, thẩm định chủ đầu tư, ông có vài sơ suất. "Bị cáo cùng đồng nghiệp cũng chỉ vì mục tiêu chung phát triển khách hàng. Do năng lực và kinh nghiệm hạn chế, quá trình thực hiện vẫn còn sơ suất. Bị cáo cũng có một phần lỗi dù đó là điều không mong muốn xảy ra", bị cáo Hùng trình bày.

Còn bị cáo Lưu Thị Bích Thủy, nguyên Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Thành Đô khai nhận, quá trình thẩm định chung cho Công ty Kenmark vay tiền, bị cáo đã đánh giá dự án khả thi và có tài sản đảm bảo. Cạnh đó, tổ thẩm định chung cũng đánh giá tại thời điểm đó, dự án của Kenmark được xem như dự án trọng điểm quốc gia, Chính phủ và địa phương đều quan tâm.

Bị cáo Thủy thừa nhận tại thời điểm giải ngân cho doanh nghiệp, bị cáo nhớ có “thiếu sót” song vụ việc đã quá lâu, đến bây giờ điều tra có thể bị cáo không nhớ chi tiết để khai. Bị cáo này cũng cho rằng bản thân chưa có kinh nghiệm và chưa đánh giá đúng các yếu tố thẩm định cho Công ty Kenmark vay, khi làm việc với cơ quan điều tra, Viện kiểm sát bị cáo mới hiểu hết vấn đề.