Phẫu thuật kéo giãn xương cho người bệnh thiểu sản nặng xương sọ mặt

N.T.H (18 tuổi, ở Hà Nội) mắc chứng sọ mặt phức tạp bẩm sinh. Đến tuổi dậy thì xương hàm bên phải phát triển mạnh càng làm cho khuôn mặt trở nên biến dạng. Lúc còn nhỏ, gia đình đã đưa N.T.H đi khám nhiều nơi nhưng các bác sĩ chưa đưa ra được giải pháp toàn diện và triệt để cho dị tật phức tạp này. Sau đó gia đình đã đưa em tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Một ca mổ nội soi tạo hình dị tật sọ mặt phức tạp tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Sau quá trình khám lâm sàng và chụp chiếu, N.T.H đã được hội đồng đa chuyên khoa của Trung tâm Phẫu thuật Tạo hình sọ mặt, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức hội chẩn và đưa ra chẩn đoán em bị mắc hội chứng tai hàm gây thiểu sản toàn bộ xương hàm dưới, lép nửa mặt trái, không có xương gò má và tai nhỏ bẩm sinh bên trái. Từ kết luận đó hội đồng đa chuyên khoa đã đưa ra phác đồ điều trị cho nam sinh theo từng giai đoạn cụ thể.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hà, Trưởng Khoa Phẫu thuật Hàm mặt - Tạo hình - Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Về dị tật tai nhỏ bệnh nhân đã được tạo hình lại bằng sụn tự thân che phủ bởi vạt cân thái dương có nội soi hỗ trợ. Riêng phần thiểu sản nặng của xương hàm bên trái và teo lép nửa mặt là một thách thức lớn cho các phẫu thuật viên tạo hình và hàm mặt.

"Khuôn mặt của bệnh nhân yêu cầu được ghép xương với một thể tích lớn mới tạo được sự cân đối. Tuy nhiên, nếu cắt đôi xương hàm và ghép vào đó một mảnh xương chậu rất to thì mảnh ghép cũng không thể sống nổi, các tổ chức phần mềm, mạch máu thần kinh trên mặt cũng không thể giãn ra một cách nhanh chóng để tạo khoang cho phần xương ghép này được", bác sĩ Hồng Hà cho hay.

Chính vì vậy, các bác sĩ đã phải sử dụng đến một trong những vũ khí hiện đại nhất trong phẫu thuật sọ mặt, đó là phương pháp kéo giãn xương hàm liên tục. Các bác sĩ đã tiến hành cắt đôi xương hàm ở vị trí mong muốn, sau đó đặt vào hai đầu xương một hệ thống vít và trục xoắn titan. Phần đầu của hệ thống trục xoắn sẽ được đưa ngoài da qua một đường hầm.

Hằng ngày các bác sĩ sẽ phải tiến hành xoay trục xoắn một đến hai vòng để có thể kéo giãn xương hàm từ 0,5 đến 1mm. Sau khoảng 2 tháng kéo giãn, xương hàm bên trái đã trở nên cân đối so với bên phải. Để xương có thể liền chắc như bình thường thì cần thêm 6 tháng nữa.

Nhìn bên ngoài khuôn mặt của N.T.H đã trở nên cân đối hơn, góc hàm hai bên cân xứng, cằm cũng đã được đầy về chính giữa mặt. Tuy nhiên các răng hàm thì lại trở nên xa cách hơn bao giờ hết. Vì thế, các bác sĩ chỉnh nha và răng hàm mặt của Trung tâm đã phải đặt các hệ thống nắn chỉnh để đưa các răng về thẳng hàng. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật hàm mặt đã phải tiến hành ca mổ thứ hai để cắt và xoay xương hàm trên xuống dưới sao cho răng hàm trên và răng hàm dưới chạm nhau như bình thường.

Cùng với lần mổ đó, để tạo thêm sự đầy đặn và mềm mại cho khuôn mặt các bác sĩ phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ đã tiến hành hút mỡ ở vùng bụng dưới của bệnh nhân để bơm vào mặt bên trái tạo nên độ đầy đặn và mềm mại cho nửa mặt trái. Vì đã qua công nghệ chiết tách nên các tế bào mỡ cấy ghép rất giàu các tế bào gốc, nên khả năng sống sót và phát triển trên mặt với tỷ lệ rất cao.

Sau lần phẫu thuật thứ hai, khuôn mặt của nam thanh niên đã trở nên cân đối và đầy đặn giống như các bạn cùng trang lứa khác. Sau 2 lần phẫu thuật thành công, nam sinh đã thi đỗ vào một trường đại học danh tiếng và em đã tự tin khi đến trường.

Phó Giáo sư Nguyễn Hồng Hà cho biết, trước đây những gia đình có con mắc chứng hội chứng sọ mặt phức tạp thường phải đưa con đi nhiều bệnh viện khác nhau, gặp nhiều chuyên gia vào các thời điểm khác nhau, vừa tốn kém, vừa mất thời gian mà không tìm được giải pháp tối ưu cho căn bệnh của con em mình. Vì vậy, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tiến hành thành lập Trung tâm Phẫu thuật Tạo hình sọ mặt, trong đó có nhiều chuyên gia của các chuyên khoa khác nhau phối hợp chặt chẽ, đã tiến hành thường quy các buổi hội chẩn đa chuyên khoa.

Nhờ vậy, một bệnh nhân với hội chứng sọ mặt phức tạp không phải đi lại quá nhiều giữa các bệnh viện mà được thăm khám cùng một lúc bởi nhiều các chuyên gia để đưa ra giải pháp điều trị tối ưu nhất cho người bệnh.

Thông thường mỗi một dị tật trong hội chứng đều sẽ có những thời điểm điều trị thích hợp nhất tùy theo lứa tuổi và mức độ nặng nhẹ. Các bác sĩ của trung tâm sẽ theo dõi cho bệnh nhân từ lúc sinh đến tận lúc trưởng thành để có thể đưa ra các phương án can thiệp kịp thời. Có như vậy mới đạt được kết quả về chức năng và tâm lý tối ưu cho người bệnh.