Chính phủ tháo gỡ vướng mắc cho hai dự án trọng điểm tại TP.HCM

Hai dự án “đắp chiếu” vì vướng cơ chế

Dự án ngăn triều, được khởi công từ năm 2016, hiện đã đạt trên 90% khối lượng thi công. Tuy nhiên, từ tháng 11/2020, công trình phải tạm dừng do nhiều vấn đề pháp lý liên quan đến quỹ đất thanh toán và nguồn vốn bố trí. Đây là dự án trọng điểm có ý nghĩa đặc biệt với TP.HCM khi giúp kiểm soát ngập do triều cường cho hơn 6,5 triệu dân, đặc biệt tại khu vực trung tâm thành phố.

Trong khi đó, Dự án đường Vành đai 2, đoạn Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa, dài gần 2,8km, vốn đầu tư hơn 2.700 tỉ đồng, được khởi công từ năm 2017, nhưng đến nay mới chỉ hoàn thành khoảng 43,8% khối lượng công trình. Việc dừng thi công từ tháng 3/2020 do chưa ký được phụ lục hợp đồng BT và chưa giao quỹ đất thanh toán cho nhà đầu tư khiến tuyến đường quan trọng này bị gián đoạn, ảnh hưởng lớn đến kết nối hạ tầng giao thông và phát triển đô thị khu Đông TP.HCM.

Nghị quyết 212 gỡ “nút thắt”, tránh thất thoát nguồn lực

Nghị quyết 212/NQ-CP khẳng định việc xử lý các vướng mắc phải tuân thủ nghiêm các nguyên tắc phòng chống tham nhũng, tiêu cực, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực công và tránh thất thoát tài sản nhà nước.

Vị trí nút giao Phạm Văn Đồng và Vành đai 2. (Ảnh: Anh Tú)

Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và UBND TP.HCM triển khai các giải pháp giải quyết dứt điểm các rào cản pháp lý, khơi thông điểm nghẽn để sớm hoàn thành, đưa các dự án vào khai thác. Mọi quyết định tháo gỡ chỉ được áp dụng với những khó khăn có nguyên nhân từ lỗi của cơ quan quản lý nhà nước hoặc từ cả hai phía nhà nước và nhà đầu tư.

Một điểm đáng chú ý là TP.HCM được phép thanh toán cho nhà đầu tư Dự án ngăn triều bằng quỹ đất, nhưng phải đảm bảo tuân thủ nghiêm Nghị quyết 98 của Quốc hội, Nghị quyết 40/NQ-CP của Chính phủ và các quy định pháp luật liên quan. Việc xác định giá đất, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các khu đất thanh toán phải được thực hiện đúng quy trình, đảm bảo công khai, minh bạch và không làm thất thoát ngân sách.

Trong trường hợp giá trị quỹ đất thấp hơn giá trị công trình (sau khi loại trừ các chi phí bất hợp lý), phần chênh lệch sẽ được thanh toán bằng vốn đầu tư công thuộc thẩm quyền quản lý của TP.HCM.

Để đảm bảo việc giải quyết các vấn đề nêu trên được thực hiện khách quan, minh bạch và đúng pháp luật, Chính phủ giao Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán độc lập đối với hai dự án, làm căn cứ tổ chức thanh toán và quyết toán vốn đầu tư xây dựng. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, đồng thời cân bằng hài hòa lợi ích giữa nhà nước và nhà đầu tư.

Tái khẳng định quyết tâm gỡ vướng, thúc đẩy đầu tư công hiệu quả

Việc ban hành Nghị quyết 212/NQ-CP một lần nữa thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc khơi thông dòng vốn đầu tư công, thúc đẩy phát triển hạ tầng, hỗ trợ phục hồi kinh tế. TP.HCM với vai trò đầu tàu kinh tế cần những “cú hích” mạnh để cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo an sinh xã hội. Hai dự án kể trên không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà còn góp phần cải thiện chất lượng sống cho hàng triệu người dân thành phố.

Thực tế, mô hình hợp đồng BT từng là một công cụ huy động vốn xã hội cho đầu tư hạ tầng, nhưng việc thiếu cơ chế thanh toán rõ ràng, vướng mắc pháp lý về định giá đất khiến nhiều dự án rơi vào bế tắc. Nghị quyết lần này là bước đi quan trọng để “cởi trói” cho các dự án dang dở, hướng tới việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ và minh bạch hơn cho các mô hình hợp tác công - tư trong tương lai.

Nghị quyết 212/NQ-CP là một động thái kịp thời, vừa mang tính giải quyết cụ thể, vừa mở ra tiền lệ để các địa phương khác có căn cứ tháo gỡ các vướng mắc pháp lý tương tự trong các dự án BT. Quan trọng hơn, việc triển khai hiệu quả các nội dung của nghị quyết sẽ là thước đo năng lực điều hành, giám sát và tinh thần trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc bảo vệ lợi ích công, thúc đẩy phát triển bền vững.

Nếu được thực thi nghiêm túc và đúng tinh thần chỉ đạo, người dân TP.HCM có thể kỳ vọng sớm được hưởng lợi từ những công trình hạ tầng hiện đại, thiết thực vốn đã bị “kẹt” quá lâu vì thủ tục.