TRỰC TUYẾN: Nâng cao kiến thức pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội và phòng tránh tín dụng đen

TRỰC TUYẾN: Giải đáp những chính sách mới về pháp luật lao động và bảo hiểm xã hội TRỰC TUYẾN: Nâng cao kiến thức về pháp luật lao động và nhận diện tín dụng đen TRỰC TUYẾN: Giải đáp những chính sách mới về bảo hiểm xã hội và an toàn vệ sinh lao động

Các đại biểu tham gia buổi Đối thoại trực tiếp, giao lưu trực tuyến.

Đến dự buổi Đối thoại trực tiếp, giao lưu trực tuyến có các đại biểu: Ông Nguyễn Huy Khánh - Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội; ông Đoàn Tuấn Anh - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Phúc Thọ; ông Nguyễn Văn Công - Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Phúc Thọ, nguyên Chủ tịch LĐLĐ huyện Phúc Thọ; ông Nguyễn Văn Bình - Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô; bà Nguyễn Thị Lan Anh - Chủ tịch LĐLĐ huyện Phúc Thọ.

Đặc biệt, có gần 300 đoàn viên, người lao động huyện Phúc Thọ tham gia buổi Đối thoại, giao lưu trực tuyến.

Gần 300 đoàn viên, người lao động huyện Phúc Thọ tham gia buổi Đối thoại, giao lưu trực tuyến.

8h00: Phát biểu khai mạc buổi Đối thoại trực tiếp, giao lưu trực tuyến, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình cho biết, trong thực tiễn quan hệ lao động, việc tuân thủ đầy đủ, nghiêm chỉnh pháp luật lao động, Luật Bảo hiểm xã hội của cả người sử dụng lao động và người lao động có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Thế nhưng, trong khi các quy định của pháp luật liên tục được điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với điều kiện thực tế ở từng thời điểm, mà đại đa số người lao động và cũng không ít người sử dụng lao động lại không cập nhật nắm bắt kịp thời vì nhiều lý do khác nhau, dẫn đến việc có lúc, có nơi, chính sách pháp luật còn chưa được thực thi đầy đủ, quyền lợi của người lao động ở một số doanh nghiệp còn bị vi phạm.

Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình phát biểu khai mạc.

Bên cạnh đó, thời gian qua, do những ảnh hưởng của thời kỳ hậu Covid -19 và những yếu tố bất lợi từ tình hình kinh tế, chính trị thế giới, việc sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp gặp khó, ảnh hưởng nhiều đến việc làm, thu nhập, đời sống của công nhân lao động là một trong những nguyên nhân khiến vấn nạn “tín dụng đen” bùng phát trong đời sống công nhân. Đó là, các đối tượng cho vay nặng lại lợi dụng những khó khăn về tài chính của công nhân, người lao động, tung ra những chiêu trò quảng cáo thông qua mạng xã hội, vay qua app, tờ rơi để dụ dỗ, lôi kéo công nhân, người lao động sập bẫy, từ đó phải chịu nhiều hệ lụy tiêu cực.

Từ những lý do như trên, tiếp tục chuỗi hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức pháp luật cho công nhân viên chức lao động, được sự chỉ đạo của LĐLĐ thành phố Hà Nội, Báo Lao động Thủ đô phối hợp với LĐLĐ huyện Phúc Thọ tổ chức buổi Đối thoại trực tiếp, giao lưu trực tuyến với chủ đề “Nâng cao kiến thức pháp luật lao động, bảo hiểm xã hội và phòng tránh tín dụng đen”, góp phần để chính sách pháp luật được thực thi hiệu quả, bảo vệ được quyền lợi của người lao động và xây dựng quan hệ lao động hài hòa.

“Tôi hy vọng và mong muốn, các đoàn viên, người lao động tích cực gửi thật nhiều câu hỏi cho các chuyên gia của chúng tôi để được giải đáp, tư vấn một cách hữu ích”, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình đề nghị.

8h15: Phát biểu tại buổi Đối thoại, bà Nguyễn Thị Lan Anh - Chủ tịch LĐLĐ huyện Phúc Thọ cho biết, trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của LĐLĐ thành phố Hà Nội, sự chỉ đạo trực tiếp của Huyện ủy Phúc Thọ, phong trào CNVCLĐ và hoạt động Công đoàn huyện Phúc Thọ đã đạt nhiều thành tích xuất sắc, khẳng định vị trí, vai trò của tổ chức Công đoàn trong hệ thống chính trị của huyện.

Bà Nguyễn Thị Lan Anh - Chủ tịch LĐLĐ huyện Phúc Thọ phát biểu.

Một trong những chức năng của tổ chức Công đoàn là thực hiện tốt công tác tuyên truyền trong đoàn viên và người lao động. Tìm hiểu pháp luật lao động không chỉ giúp người lao động có thể tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của chính mình mà còn thực hiện đúng trách nhiệm, nghĩa vụ khi tham gia quan hệ lao động và hoạt động Công đoàn. Điều này có ý nghĩa quan trọng, do đó việc tuyên truyền, phổ biến, nâng cao kiến thức pháp luật cho người lao động, đoàn viên Công đoàn và người sử dụng lao động là rất cần thiết đối với cả người lao động và cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, thông qua đó góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa trong cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.

“Để công tác tuyên truyền phổ biến những chế độ chính sách mới liên quan đến người lao động, về phòng chống tín dụng đen có hiệu quả thiết thực, đúng như mục tiêu đặt ra, tôi đề nghị các đồng chí cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ có mặt tại hội nghị hôm nay hãy thẳng thắn, mạnh dạn nêu nhiều câu hỏi là những vấn đề còn băn khoăn, vướng mắc với các chuyên gia để hiểu rõ, hiểu kỹ và tích cực tuyên truyền vận động cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ thực thi tốt chính sách pháp luật. Đồng thời, mong muốn các chuyên gia sẽ trang bị thông tin đầy đủ, thiết thực nhất về những biện pháp phòng tránh tín dụng đen và những chính sách liên quan đến CNVCLĐ đang quan tâm”, bà Nguyễn Thị Lan Anh nhấn mạnh.

Ban tổ chức tặng hoa các chuyên gia.

8h20: Các chuyên gia trả lời câu hỏi, vướng mắc về chế độ chính sách cho đoàn viên, người lao động và bạn đọc

Các chuyên gia (từ trái qua phải): Luật sư Nguyễn Văn Hà - Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội; bà Dương Thị Minh Châu - Trưởng phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội; Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu - Cục Truyền thông Công an nhân dân, Bộ Công an.

---

Chị Nguyễn Thị Tuyết - Chủ tịch Công đoàn Trường THCS Long Xuyên hỏi:

Bạn tôi có vay tín dụng đen 100 triệu đồng. Hiện tại bên cho vay đang thực hiện các hành vi côn đồ để đòi nợ. Tôi xin hỏi, hành vi của bên cho vay ở trên có phải là hành vi vi phạm pháp luật không? Người thân của bạn tôi có phải chịu trách nhiệm liên đới không vì việc vay nợ của bạn tôi không?

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Hiện nay ở Việt Nam chưa có khái niệm bằng văn bản về tín dụng đen, tuy nhiên thực tế có thể hiểu tín dụng đen là một hình thức vay tiền lãi suất cao từ các tổ chức không đăng ký kinh doanh. Đây là hình thức vay tín chấp, thời gian giải ngân rất nhanh, các giao dịch không được pháp luật bảo hộ và lãi suất rất cao. Theo quy định luật dân sự, lãi suất cho vay không được vượt quá 20%/năm.

Câu chuyện cho vay 100 triệu như trên, nếu như vượt qua 5 lần so với khoản vay mức 20%/năm thì có dấu hiệu tội phạm cho vay nặng lãi, thu nhập bất chính, hành vi có dấu hiệu cấu thành hình sự. Theo luật dân sự, nếu khoản vay nào vượt quá mức lãi suất 20% của khoản vay đó, thì người vay không phải trả lãi của khoản vay đó.

Luật sư Nguyễn Văn Hà bổ sung: Trong trường hợp người thân của người vay bị uy hiếp tinh thần thì người thân có trách nhiệm phải trả không? Nếu người đi vay dưới 18 tuổi, có tài sản riêng thì vẫn phải chịu trách nhiệm trả nợ, người thân không phải trả. Dưới 12 tuổi, giao dịch dân sự vô hiệu, do đó các khoản tiền vay 100 triệu đồng trên sẽ chỉ phải trả đúng 100 triệu đồng chứ không phải trả lãi.

Theo pháp luật, khi người vay đi vay tiền của người khác thì người thân không phải chịu trách nhiệm về khoản vay đó. Trừ quan hệ vợ chồng, nếu khoản vay đó liên quan đến tài sản chung, chi tiêu chung trong sinh hoạt chung vợ chồng. Nếu khoản vay đó không liên quan đến sinh hoạt chung thì vợ hoặc chồng của người vay sẽ không phải trả, trừ khi tự bản thân họ muốn trả.

Còn hành vi uy hiếp gia đình người vay nợ như ném chất bẩn vào nhà, gọi điện liên tục,… nếu bị tố cáo sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật (tùy hành vi).

---

Chị Hồ Thị Hồng - Trường Tiểu học Vân Phúc hỏi:

Xin chuyên gia cho biết các thủ đoạn lôi kéo, cho vay tín dụng đen hiện nay?

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Nhu cầu về tài chính là nhu cầu thiết thực trong đời sống hiện nay, tuy nhiên, không phải ai cũng tiếp cận được các khoản vay tín dụng đúng pháp luật. Trên thực tế, nhiều người cho rằng việc cho vay không chính thức (không được cấp phép) giúp đáp ứng một phần nhu cầu cấp bách của cuộc sống. Thế nhưng, cho vay với hình thức lãi cao, “cắt cổ” gây rất nhiều hệ lụy đến đời sống dân sinh.

Từ 2019, Bộ Công an đã có đề án tổ chức đấu tranh triệt phá nhiều băng nhóm, tổ chức tín dụng đen. Về mặt luật pháp hiện nay, các công ty thu nợ không được được phép hoạt động, các hình thức cho vay không hợp pháp đã bị xử lý và ít đi rất nhiều. Tuy nhiên, trên không gian mạng, lực lượng chức năng vẫn đang phải rất vất vả để đấu tranh.

Có 2 hình thức cho vay tín dụng đen phổ biến trên không gian mạng hiện nay là trên các trang web, trên app điện thoại… Đặc biệt, các hình thức cho vay rất dễ dàng, không cần thế chấp, rất nhiều người đã “sập bẫy”.

Luật sư Nguyễn Văn Hà bổ sung: Hiện nay, rất nhiều trường hợp nếu không chú ý sẽ bị “sập bẫy” tín dụng đen. Trước đây, việc cho vay theo phương thức truyền thống thì khi đi vay tiền, chúng ta sẽ ký đầy đủ số tiền được nhận, có ghi thời hạn phải trả nhưng không bao giờ ghi tiền lãi. Thứ 2, khi trả lãi, các đối tượng sẽ yêu cầu người dân chuyển tiền mặt, không có giấy tờ biên nhận. Do vậy, khi có vấn đề xảy ra, người đi vay rất khó đòi được quyền lợi cho mình.

Còn về hình thức cho vay qua app, trên các trang web, việc vay tiền cũng rất dễ. Các app hiện nay không dừng lại ở vay tiền mà còn liên quan đến các hình thức đầu tư, tài chính liên kết, huy động tiền… Các hình thức này “vẽ” ra rất nhiều lợi nhuận để người dân được hưởng. Tuy nhiên, phải nhìn nhận thực tế, đây cũng là một hình thức, trạng thái của tín dụng đen. Đến khi mất tiền, người dân mới biết đó là “sập bẫy” tín dụng đen. Khi đã là người bị hại, các dữ liệu đều mất, không có căn cứ cơ sở để đưa ra pháp luật. Do vậy, với các app chúng ta đừng hi vọng, mơ tưởng về việc kiếm tiền quá dễ dàng, app càng quảng cáo, mô phỏng hay thì càng nên thận trọng.

Đặc biệt, việc cho mượn căn cước công dân để vay các app qua tín dụng đen hiện nay cũng vô cùng nguy hiểm; khi xảy ra vấn đề, người cho mượn căn cước sẽ là người chịu hậu quả.

---

Chị Khuất Thị Lợi - Công ty TNHH Xây dựng Năm Thức hỏi:

Xin chuyên gia cho biết người lao động có được ký 2 hợp đồng lao động với 2 doanh nghiệp khác nhau không?

Luật sư Nguyễn Văn Hà: Theo Bộ luật Lao động, người lao động sẽ xác nhận quan hệ lao động với người sử dụng lao động thông qua hợp đồng lao động. Theo đó, người lao động có thể xác lập 1 hoặc nhiều hợp đồng lao động với nhiều đơn vị khác nhau, tuy nhiên, phải trên cơ sở không mâu thuẫn và phải đảm bảo quá trình hoạt động lao động bình thường trong các quan hệ lao động đã xác lập. Hợp đồng ký đầu tiên (nếu trên 1 tháng) sẽ phải đảm bảo các chế độ bảo hiểm. Nói chung, người lao động có thể ký nhiều hợp đồng lao động với nhiều đơn vị khác nhau.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu bổ sung: Hợp đồng lao động đầu tiên, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Còn tất cả các hợp đồng đều phải chịu trách nhiệm đảm bảo về tai nạn lao động cho người lao động.

---

Anh Nguyễn Trường Sơn, Trường Tiểu học Hiệp Thuận hỏi:

Đồng nghiệp của tôi công tác tại 1 cơ quan. Trước khi vào làm việc Công ty có trao đổi là sau 2 tháng thử việc sẽ ký Hợp đồng lao động. Tuy nhiên tính tới thời điểm hiện tại, anh đã làm việc được 5 tháng nhưng chưa được ký hợp đồng. Vậy đồng nghiệp của tôi cần làm gì để đảm bảo quyền lợi của mình?.

Chuyên gia Nguyễn Văn Hà trả lời

Theo quy định của Bộ Luật lao động năm 2019, thời gian thử việc tách nhiều trường hợp: Thử việc 6 tháng đối với vị trí quản lý; thời gian thử việc 1 - 2 tháng, thậm chí là thử việc 3 ngày với những trường hợp lao động chân tay. Có nghĩa là thời gian thử việc của mỗi đơn vị, doanh nghiệp đưa ra sẽ phù hợp để đánh giá được hiệu quả đáp ứng công việc với vị trí người lao động ứng tuyến.

Còn trường hợp vào làm việc Công ty có trao đổi là sau 2 tháng thử việc sẽ ký Hợp đồng lao động, nhưng đến 5 tháng chưa được ký hợp đồng là sai. Tuy nhiên, nếu sau 2 tháng hết thời gian thử việc, người lao động vẫn làm việc tại cơ quan đó, và vẫn được trả lương, quyền lợi… thì vẫn thuộc quan hệ lao động, và được đảm bảo quyền lợi.

---

Chị Hà Thị Thu Hương, Trường mầm non Long Xuyên hỏi:

Bạn tôi làm việc trong một doanh nghiệp ngành Xây dựng được hơn 20 năm và bị nợ bảo hiểm xã hội gần 10 năm. Hiện nay, bạn tôi muốn nghỉ việc ở Công ty để đi xin việc khác mà Công ty cũng không thực hiện tách đóng bảo hiểm xã hội để chốt sổ cho bạn tôi được. Xin hỏi các chuyên gia, trường hợp này bạn tôi có thể đóng bảo hiểm tiếp ở công ty khác được không và có được cộng dồn thời gian cách quãng không hay phải chốt được sổ thì mới đóng tiếp được?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Cơ quan BHXH đã có văn bản hướng dẫn đối với đơn vị nợ đóng bảo hiểm. Trường hợp nợ có 2 cách giải quyết, thứ nhất là đóng như chị nói làm sao để đến thời điểm người lao động chấm dứt hợp đồng lao động vẫn được hưởng quyền lợi. Hai là có thể chốt đến thời điểm đơn vị đóng đủ, sau đó người lao động vẫn chuyển việc và làm ở đơn vị mới bình thường.

Thời gian sẽ được nối từ thời gian đóng đủ đến thời gian làm việc ở đơn vị mới, cơ quan nợ bảo hiểm khắc phục đến đâu cơ quan BHXH sẽ tiếp tục ghi nhận, vẫn cộng quá trình đóng bảo hiểm cho anh chị.

---

Chị Nguyễn Thị Loan - Chủ tịch Công đoàn Công ty Thảo Nguyên hỏi:

Người lao động được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi nào? Hiện nay có nhiều người có ý kiến 60 tuổi mới về hưu và đóng bảo hiểm như vậy là thiệt thòi và rút BHXH 1 lần sẽ có lợi hơn. Xin hỏi chuyên gia có giải pháp nào để hạn chế tình trạng này?

Luật sư Nguyễn Văn Hà: Bộ Luật Lao động năm 2019 có quy định rất rõ ràng về việc đơn phương chấm dứt Hợp động lao động. Hiện nay, người lao động được đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động không cần lý do, chỉ cần tuân thủ thời gian báo trước. Theo đó, đối với Hợp động có thời hạn thì báo trước 30 ngày, đối với Hợp đồng không xác định thời hạn thì báo trước 45 ngày.

Trong một số trường hợp người lao động đơn phương không cần báo trước: Ví dụ, người lao động không được trả lương theo đúng thỏa thuận; người lao động bị quấy rối tình dục; lao động nữ giới đang mang thai nhưng người sử dụng lao động yêu cầu thực hiện các việc làm trái với pháp luật…

---

Chị Trần Thị Hợp - Trường Mầm non Tam Hiệp hỏi:

Xin chuyên gia cho biết, trong những trường hợp nào người lao động nghỉ việc những vẫn được hưởng nguyên lương?

Luật sư Nguyễn Văn Hà: Người lao động nghỉ việc được hưởng nguyên lương trong các ngày lễ, Tết như sau: Tết Dương lịch 1 ngày; Tết Âm lịch 5 ngày; ngày 30/4, 1/5; ngày Quốc khánh; ngày Giỗ Tổ Hùng Vương… Bên cạnh đó, người lao động làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ phép hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động.

---

Chị Nguyễn Thị Kim Dung - Trường Mầm non Thọ Lộc hỏi:

Xin hỏi chuyên gia, tôi muốn thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu trên thẻ BHYT để thuận tiện cho việc khám sức khỏe, tuy nhiên tôi không biết thời gian đổi nơi khám chữa bệnh vào thời gian nào và đổi như vậy thì bao lâu tôi được đổi về nơi khám chữa bệnh ban đầu mới.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Thời gian thay đổi là vào tháng đầu mỗi quý. Người tham gia BHYT nếu muốn thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu thì có thể mang thẻ BHYT còn giá trị sử dụng đến cơ quan bảo BHXH, nơi cấp thẻ BHYT để được hướng dẫn kê khai thay đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu.

---

Một bạn đọc hỏi:

Tôi có một người bạn đã nghỉ việc được 1 tháng và có muốn đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Tuy nhiên, lúc này đồng nghiệp tôi mới biết công ty đang nợ BHXH 2 tháng. Vậy bạn tôi cần phải làm gì?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động đủ điều kiện có thể làm hồ sơ, thủ tục hưởng BHTN để nhận trợ cấp thất nghiệp. Trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, người lao động chưa có việc làm và có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp phải trực tiếp nộp 1 bộ hồ sơ cho Trung tâm Giới thiệu việc làm tại địa phương nơi người lao động muốn nhận trợ cấp thất nghiệp.

Hồ sơ hưởng BHTN bao gồm: Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp; bản chính hoặc bản sao có chứng thực của một trong các giấy tờ xác nhận về việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc; hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đã hết hạn; quyết định thôi việc…

---

Chị Nguyễn Thị Hiền, Chủ tịch Công đoàn xã Tam Hiệp hỏi:

Hợp đồng lao động chưa hết thời hạn nhưng người sử dụng lao động và người lao động muốn bổ sung thêm một số nội dung vậy có bắt buộc phải ký kết hợp đồng mới hay không? Hiện nay, những người đóng BHXH tự nguyện ko hưởng chế độ thai sản. BHXH có chính sách gì để hấp dẫn người dân tham gia BHXH tự nguyện?

Luật sư Nguyễn Văn Hà: Bộ Luật lao động năm 2019 quy định, khi người lao động hoặc người sử dụng lao động thống nhất bổ sung, sửa lại một số nội dung trong hợp đồng lao động thì phải báo lại cho các bên trước 3 ngày để rà soát lại và ký phụ lục lao động. Trong trường hợp này chỉ cần ký phụ lục lao động chứ không cần ký lại hợp đồng lao động. Tuy nhiên, cũng có trường hợp không được phép ký phụ lục mà phải ký lại hợp đồng lao động, đó là trường hợp người lao động ký Hợp đồng xác định thời hạn chuyển sang Hợp đồng không xác định thời hạn.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Gần đây, các thông tin về Luật BHXH sửa đổi đã đăng trên rất nhiều trên các trang web, báo chí… Theo đó, Luật BHXH tự nguyên dự thảo có đề cập đến vấn đề thai sản, theo đó, người đóng bảo hiểm tự nguyện sẽ được hưởng 2 triệu đồng chế độ này, sẽ không phải đóng thêm tiền mà vẫn được hưởng.

Hiện nay, tại Hà Nội cũng đã có rất nhiều chính sách hỗ trợ thêm cho người tham gia đóng bảo hiểm tự nguyện. Nếu như 1 người bình thường, thường trú tại Hà Nội thì đã được đóng bảo hiểm tự nguyện thấp hơn so với một số địa phương khác. Việc đóng bảo BHXH sẽ hỗ trợ rất nhiều, nhằm đảm bảo phúc lợi xã hội, an sinh xã hội tốt hơn. Do vậy, chúng tôi mong muốn người tham gia BHXH tự nguyện sẽ nhiều hơn, được hưởng nhiều hơn nữa các quyền lợi. Nguyên tắc đóng cao hưởng cao, đóng thấp hưởng thấp.

---

Chị Duy Thị Minh - Chủ tịch Công đoàn Trường THCS Hát Môn hỏi:

Xin hỏi chuyên gia cần làm gì khi rơi vào bẫy tín dụng đen?

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Nguyên tắc đã vay phải trả. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự, đối với mức lãi suất vượt quá 20% của khoản vay thì người vay không có trách nhiệm phải trả lãi vì đây là cho vay vi phạm pháp luật, còn nếu dưới 20% thì người vay phải trả. Không trả nhưng do nguyên nhân khách quan thì khác, còn nếu có điều kiện để trả nợ nhưng cố tình không trả thì là chiếm đoạt tài sản.

Nếu người dân bị đe dọa do vay tín dụng đen thì cần trình báo an ninh cơ sở, để cơ quan chức năng có những biện pháp can thiệp, xử lý.

Nếu bị các đối tượng cho vay tính dụng đen sử dụng thông tin xuyên tạc tung lên mạng xã hội thì người dân cần chụp ảnh lại màn hình để làm bằng chứng, làm căn cứ để sau cơ quan pháp luật xử lý.

Người dân nên yêu cầu đối tượng gỡ bỏ những thông tin phản cảm của mình trên mạng. Nếu đối tượng vẫn không gỡ bỏ thông tin phản cảm, người dân nên gửi đơn đến Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông để được giải quyết.

---

Chị Ngô Thị Hương Giang - Trường Mầm non thị trấn Phúc Thọ hỏi:

Thưa các chuyên gia, bạn tôi đã đóng BHXH được 5 năm. Hiện tại, bạn đã nghỉ việc ở nhà để chăm con, song bạn vẫn muốn đóng BHXH để không bị ngắt quãng thì bạn tôi phải làm thế nào?

Phó Bí thư Trường trực, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Phúc Thọ Đoàn Tuấn Anh tặng quà cho người lao động trả lời đúng câu hỏi giao lưu.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Trường hợp bạn chị không có quan hệ lao động thì có thể tham gia BHXH tự nguyện. Bạn chị có thể đến trực tiếp cơ quan BHXH hoặc thông qua tổ chức dịch vụ thu để đóng BHXH. Tuy nhiên, tôi cũng lưu ý, khi người lao động dừng đóng BHXH bắt buộc người lao động nên chú ý tham gia BHYT hộ gia đình để đảm bảo quyền lợi khi đi khám chữa bệnh.

---

Chị Cao Thị Bích Duyên - Chủ tịch Công đoàn THCS thị trấn Phúc Thọ hỏi:

Một số người về chế độ 176, nhận được số tiền rất nhỏ, giờ họ muốn gửi lại số tiền trên cho BHXH và tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm có được không?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Không thể trả tiền cho cơ quan BHXH, vì chế độ 176 là do ngân sách Nhà nước chứ không do cơ quan BHXH chi trả. Tuy nhiên, nếu người dân đã tham gia BHXH đủ 10 năm thì có thể đóng 1 lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu ngay sau 1 tháng, khi đã đóng đủ.

---

Chị Nguyễn Thị Bích Hải - Trường Tiểu học Sen Phương hỏi:

Tôi nhận được các dạng tờ rơi quảng cáo cho vay không cần thế chấp với mức lãi suất từ 2.000 - 3.000 đồng/triệu/ngày. Xin hỏi chuyên gia, liệu có phải các cá nhân, tổ chức này đang kinh doanh tài chính, tín dụng đen không?

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Trong trường hợp bạn hỏi, các tờ rơi quảng cáo cho vay lãi 2.000 đồng/triệu đồng/ngày, tức là lãi suất 60.000 đồng/triệu/tháng (lãi suất 6%/tháng); nếu lãi 3.000 đồng/triệu đồng/ngày thì lãi suất 9%/tháng).

Hiện nay, việc cho vay đúng pháp luật, việc lãi suất do các bên thỏa thuận và không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền này; lãi suất cho vay tối đa trung bình 1 tháng sẽ là: 20%: 12 tháng = 1,66%/tháng

Đối chiếu các quy định của pháp luật thì người nào cho vay với lãi suất 5 lần x 1,66% tháng = 8,3%/tháng trở lên và có thu lợi bất chính là có thể bị xử lý hình sự về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự theo Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015. Như vậy, trong trường hợp chị hỏi đã được coi là tín dụng đen.

Hiện nay có rất nhiều những chiến dịch đi bóc tờ rơi, quảng cáo cho vay tín dụng đen, do vậy, người dân cần cẩn trọng.

---

Anh Hoàng Quang Long - Chủ tịch Công đoàn khối doanh nghiệp huyện Phúc thọ hỏi:

1. Trường hợp nào thì chủ doanh nghiệp được phép sa thải người lao động? Trường hợp này người lao động có được hưởng bảo hiểm thất nghiệp không?

2. Có giải pháp nào để hỗ trợ người lao động khi vướng vào lừa đảo, tín dụng đen, huy động vốn...?

Phó Tổng Biên tập báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình tặng quà cho người lao động trả lời đúng câu hỏi giao lưu.

Luật sư Nguyễn Văn Hà: Điều 126 Bộ luật Lao động quy định người sử dụng lao động chỉ được sa thải người lao động trong các trường hợp sau:

Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý trong phạm vi nơi làm việc.

Người lao động tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động. Người lao động vi phạm nội quy lao động:

Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài, đến thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm.

Người lao động tự ý bỏ việc 5 ngày cộng dồn trong 1 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 1 năm mà không có lý do chính đáng.

Khi người lao động bị sa thải, nếu như đủ điều kiện theo luật định thì vẫn được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Với câu hỏi thứ 2 bạn hỏi, hiện có rẩt nhiều người là nạn nhân của trò lừa trên không gian mạng, tín dụng đen.

Bởi vậy, người dân cần cảnh giác trước các thủ đoạn, chiêu trò dụ dỗ vay tiền, nhận quà, chuyển tiền… qua mạng.

---

Một bạn đọc hỏi:

Công ty bạn tôi có 1 người lao động bị tai nạn giao thông nhưng không có biên bản pháp lý nào, chỉ có 2 giấy nhập viện và ra viện với lý do chấn thương sọ não, tai nạn giao thông (ở 2 lần nhập và ra viện ở 2 bệnh viện khác nhau). Do lỗi nhập trên hệ thống không sửa được nên bạn tôi chỉ được công ty thanh toán bảo hiểm trên 1 giấy vào - ra viện. Làm thế nào để bạn tôi được thanh toán bảo hiểm cho cả 2 lần vào - ra viện?

Chủ tịch LĐLĐ huyện Phúc Thọ Nguyễn Thị Lan Anh tặng quà cho người lao động tham gia trả lời câu hỏi giao lưu.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Đây là trường hợp tai nạn giao thông bình thường, thì được thanh toán vào quy định nghỉ ốm của người lao động. Trường hợp bạn anh không thanh toán giấy thứ 2 là do đã hết thời gian nghỉ ốm theo quy định. Nếu đã quá thời hạn quy định nghỉ ốm cơ quan bảo hiểm sẽ không tiếp tục thanh toán. Vì vậy, cần kiểm tra lại thời gian đã nghỉ ốm tại đơn vị để xác định trường hợp này đã hết thời gian được nghỉ ốm chưa.

---

Chị Nguyễn Thị Tuyết - Công đoàn Trường Mầm non Thanh Đa hỏi:

Bạn tôi bị người giả danh cán bộ ngân hàng lừa đảo dẫn đến chuyển số tiền lớn vào số tài khoản cho đối tượng đó và không lấy lại được. Chuyên gia chia sẻ giúp khi rơi vào tình trạng như vậy chúng tôi liên hệ đến số điện thoại đường dây nóng nào để báo cáo và các thủ tục pháp lý giải quyết tình trạng này?

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Có một thực tế đáng buồn là 99% các vụ lừa đảo liên quan đến tội phạm công nghệ cao khó có thể khắc phục hậu quả. Nguyên nhân là bởi việc truy dòng tiền trên không gian mạng rất phức tạp. Các đối tượng lừa đảo rất tinh vi bởi vì những tài khoản nạn nhân chuyển tiền không phải chính danh của đối tượng đó mà là những số tài khoản mua bán tràn lan trên mạng. Tinh vi hơn nữa, khi nạn nhân chuyển tiền vào số tài khoản, đối tượng không rút tiền luôn mà lại chuyển tiền vào ví điện tử, app, hoặc chuyển thành tiền ảo khiến cơ quan chức năng khó làm rõ, truy xuất được dòng tiền.

Hiện nay cơ quan chức năng đã tích cực đưa ra khuyến cáo, người dân phải nâng cao ý thức phản biện, bảo vệ tài sản của chính mình và đặc biệt là có ý thức bảo mật về thông tin ngân hàng. Trong đó đặc biệt lưu ý với những tin nhắn giả mạo định danh thương hiệu của các ngân hàng được gửi về điện thoại; hết sức cảnh giác trước những đường link giả mạo và khi thực hiện giao dịch trên không gian mạng.

Khi phát hiện bị lừa đảo, người dân ngay lập tức cần liên hệ ngay đường dây nóng của ngân hàng hoặc ra ngân hàng yêu cầu dừng giao dịch, việc này cần phải có yếu tố thời gian rất sớm; sau đó là báo cáo với cơ quan công an để phối hợp hỗ trợ.

Phát biểu bế mạc cuộc Đối thoại, giao lưu trực tuyến, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô Nguyễn Văn Bình cho biết, hơn 2 tiếng diễn ra chương trình, đã có gần 30 câu hỏi của công nhân lao động liên quan đến các chế độ, chính sách đối với người lao động đang hết sức quan tâm như: Pháp luật lao động, BHXH, chế độ thai sản, phòng tránh tín dụng đen… Cũng chính qua những buổi đối thoại, giao lưu này, giúp các cán bộ công đoàn, có thêm kiến thức để truyền tải cho đoàn viên và người lao động. Do thời lượng có hạn, vẫn còn nhiều câu hỏi của bạn đọc gửi đến chưa được trả lời hết tại buổi giao lưu, Phó Tổng Biên tập Báo Lao động Thủ đô mong muốn công nhân lao động sẽ tiếp tục gửi câu hỏi. Báo Lao động Thủ đô sẽ là cầu nối gửi tới các chuyên gia, các cơ quan chức năng và trả lời bạn đọc qua chuyên mục tư vấn pháp luật trên Báo Lao động Thủ đô.