Tạo sức bật thu hút khách quốc tế đến Việt Nam: Cần đột phá đồng bộ từ chính sách đến hành động

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đã có văn bản chỉ đạo rõ ràng gửi các Bộ, ngành và địa phương, nhấn mạnh yêu cầu khẩn trương triển khai đồng bộ các giải pháp đột phá để tăng năng lực cạnh tranh du lịch quốc tế, khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong giai đoạn “tăng tốc” sau đại dịch.

Thế giới đang chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch. Từ nửa cuối năm 2024 đến nửa đầu năm 2025, hàng loạt quốc gia đã tung ra các chính sách cởi mở, linh hoạt để kích cầu khách quốc tế: Miễn visa, hoàn thuế nhanh, tối ưu trải nghiệm số, liên kết quảng bá toàn cầu.

Ảnh minh họa.

Trong khi đó, Việt Nam dù sở hữu cảnh quan thiên nhiên đa dạng, nền văn hóa đặc sắc, môi trường chính trị ổn định và con người thân thiện… nhưng vẫn vấp phải những rào cản cố hữu: Chính sách visa chưa đủ cạnh tranh so với Thái Lan, Singapore hay Hàn Quốc. Hạ tầng du lịch còn thiếu đồng bộ. Quảng bá quốc tế chưa có sức lan tỏa sâu rộng. Thanh toán số và hoàn thuế cho khách quốc tế còn nhiều thủ tục rườm rà.

Chính vì vậy, chỉ đạo của Phó Thủ tướng không chỉ là văn bản điều hành mà là tín hiệu “chuyển động toàn hệ thống”, đặt ra yêu cầu cấp thiết về tư duy mới và cách làm mới trong phát triển du lịch.

1. Thể chế và chính sách thị thực - “cánh cửa đầu tiên” cần cải cách

Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Chính sách thị thực và xuất nhập cảnh là yếu tố tiên quyết tạo lợi thế cạnh tranh. Việt Nam cần: Mở rộng danh sách miễn visa đơn phương lên tương đương với các nước ASEAN, ưu tiên các thị trường xa có khả năng chi tiêu cao như châu Âu, Bắc Mỹ, Australia. Thí điểm thị thực nhập cảnh nhiều lần, thời hạn dài (6-12 tháng) cho các nhóm khách MICE, du lịch y tế, đầu tư, học tập. Số hóa toàn bộ quy trình khai báo tạm trú, lưu trú với một nền tảng duy nhất, kết nối liên thông giữa Bộ Công an, Bộ VHTTDL và các địa phương.

Việc áp dụng các nền tảng số dùng chung sẽ vừa nâng cao hiệu quả quản lý vừa cải thiện đáng kể trải nghiệm của du khách quốc tế.

2. Môi trường du lịch an toàn - ấn tượng để quay lại

Môi trường du lịch là yếu tố ảnh hưởng lâu dài đến quyết định quay lại của khách quốc tế. Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương: Siết chặt kiểm tra tình trạng “chặt chém”, “hướng dẫn chui”, bán hàng kém chất lượng. Thiết lập trung tâm hỗ trợ du khách đa ngôn ngữ 24/7 tại các trung tâm du lịch lớn. Phát triển ứng dụng du lịch thông minh quốc gia: Tích hợp bản đồ điểm đến, đặt dịch vụ, hoàn thuế, hỗ trợ khẩn cấp... Tăng cường hệ thống camera, thanh tra cơ động, phản hồi tức thì.

3. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh - xu hướng toàn cầu không thể bỏ lỡ

Chuyển đổi số cần đi xa hơn một hệ thống quản trị nội bộ - mà phải trở thành công cụ quảng bá, tiếp cận và phục vụ khách hàng: Đẩy mạnh hợp tác với các nền tảng OTA như Booking, Trip.com, Agoda. Chủ động vận hành chiến dịch quảng bá đa ngôn ngữ trên TikTok, YouTube, Instagram, WeChat… Ứng dụng công nghệ AI để phân tích dữ liệu du khách, tối ưu chiến lược truyền thông và chăm sóc.

Chuyển đổi xanh song hành, từ xây dựng điểm đến du lịch không rác thải, tiết kiệm năng lượng, đến khuyến khích sản phẩm - dịch vụ thân thiện môi trường, góp phần xây dựng hình ảnh điểm đến văn minh, hiện đại và có trách nhiệm.

4. Tăng cường năng lực điều phối và thực thi từ Trung ương đến địa phương

Phó Thủ tướng yêu cầu rõ Bộ VHTTDL và các địa phương: Rà soát các “điểm nghẽn” thể chế, đặc biệt liên quan hoàn thuế, chính sách lao động du lịch, hàng miễn thuế… Tạo nền tảng dữ liệu liên ngành về du khách quốc tế: từ visa, chi tiêu, phản hồi đến lưu trú và thanh toán. Đào tạo lại nhân lực du lịch, nhất là hướng dẫn viên theo chuẩn quốc tế: ngoại ngữ, kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp.

Công tác quản lý nhà nước về du lịch cần chuyển từ “hành chính hóa” sang điều phối chủ động và hỗ trợ thị trường hiệu quả.

Cơ hội và trách nhiệm

Việt Nam đang đứng trước thời điểm vàng: tăng trưởng du lịch toàn cầu hồi phục, thương hiệu quốc gia ngày càng khởi sắc, các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, Hàn Quốc, châu Âu, Mỹ đang có nhu cầu lớn quay trở lại Đông Nam Á. Tuy nhiên, nếu không đồng bộ hóa thể chế, hạ tầng và cách làm, cơ hội sẽ vụt qua nhanh chóng.

Ngành du lịch chỉ thực sự trở thành “quốc kế dân sinh” khi chúng ta thực hiện một “đột phá kép”: Đột phá về tư duy, chính sách; Đột phá về tổ chức thực thi, truyền thông và năng lực dịch vụ.

Khi những cải cách này được cụ thể hóa và thực hiện đến nơi đến chốn, Việt Nam hoàn toàn có thể tự tin bước vào top điểm đến hàng đầu châu Á - Thái Bình Dương, trở thành “ngôi sao đang lên” không chỉ trên bản đồ du lịch mà cả trong chuỗi giá trị kinh tế toàn cầu.