Chán ăn tâm thần ở tuổi dậy thì

Sức khỏe 08:19 | 29/03/2023
Chán ăn có những dấu hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh về tiêu hóa, tim mạch, thần kinh… Nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ để lại nhiều hệ lụy.
Nhiều bệnh nhi nguy kịch vì bị hóc dị vật

Lo sợ đến mức ám ảnh về cân nặng dẫn đến rối loạn ăn uống và mắc bệnh chán ăn tâm thần. Căn bệnh này xảy ra ở nữ giới nhiều hơn nam, trong đó gặp nhiều ở lứa tuổi dậy thì.

Kiệt sức vì ám ảnh sợ béo

Bệnh nhân N.K.M.A, 16 tuổi, được người thân đưa đến Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) khám trong tình trạng mệt mỏi, cân nặng từ 47 kg xuống chỉ còn 36 kg, dù cao 1,57 m.

Mẹ A. cho biết trước đó em luôn vui vẻ, hòa đồng nhưng khoảng 4 tháng nay thì sút cân và gần đây không ăn được hoặc ăn vào là nôn. Kết quả học tập của A. cũng giảm sút, em ngày càng sống khép kín hơn.

Chán ăn tâm thần ở tuổi dậy thì - Ảnh 1.
Nữ bệnh nhân trẻ bị chán ăn tâm thần được bác sĩ tư vấn, thăm khám

Theo mẹ bệnh nhân, trước đó A. nói rằng muốn giảm cân để có thân hình mảnh mai như thần tượng. Từ thời điểm cân nặng giảm nhanh, hơn 3 tháng nay, bệnh nhân cũng bị mất kinh nguyệt. Tại bệnh viện, dù cơ thể rất gầy nhưng nữ sinh lớp 10 này luôn cho rằng mình rất bình thường. A. được chẩn đoán mắc bệnh chán ăn tâm thần.

Theo bác sĩ Nguyễn Phương Linh, Phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc - Viện Sức khỏe tâm thần, các bác sĩ tại đây vừa kết thúc liệu trình điều trị kéo dài hơn 1 tháng cho nam bệnh nhân 13 tuổi (ở Hà Nội). Hơn 1 năm trước, cậu bé nặng 67 kg, cao 1,56 m. Trong khi chơi đùa, bị bạn bè trêu béo nên nam sinh này suy nghĩ rất nhiều và luôn tự ti. Sau đó, cậu bé tự tìm hiểu các phương pháp giảm cân trên mạng xã hội, tự giảm tất cả lượng thức ăn nạp vào cơ thể, đồng thời tập các bài tập đốt mỡ thừa với cường độ cao.

Lúc này, T. bước vào giai đoạn dậy thì, chiều cao tăng nhanh, cân nặng cũng giảm, thân hình cân đối. Dù vậy, cậu vẫn duy trì việc ăn kiêng và tập luyện. T. dần trở nên gầy gò nhưng cậu bé luôn ám ảnh và cho rằng phần tay chân và bụng vẫn còn béo. Thời điểm đến bệnh viện khám, bệnh nhân cao 1,73 m, nặng 50 kg, dù cha mẹ khuyên nên ngừng kiêng ăn và luyện tập nhưng nam sinh không nghe, gần như không ăn thịt cá, ăn rất ít rau củ, chỉ ăn một vài thìa cơm vào buổi trưa và tối. Thậm chí, nếu không tập thể dục, T. có cảm giác đau khổ, bồn chồn, bứt rứt…

Thấy T. gầy gò, mệt mỏi, hoạt động chậm chạp hơn, gia đình đưa em đến Bệnh viện Bạch Mai thăm khám, tư vấn. Tuy nhiên, khi về nhà, cậu vẫn không thay đổi. Gia đình lại đưa con đến bệnh viện và được yêu cầu khám thêm chuyên khoa tâm thần. Bệnh nhân có chỉ định nhập viện với chẩn đoán chán ăn tâm thần/nhịp xoang chậm (một dạng rối loạn nhịp tim). Sau hơn 1 tháng điều trị, T. bắt đầu có hứng thú ăn uống, khối lượng ăn uống các bữa chính đạt yêu cầu và cảm giác ngon miệng, không còn sợ tăng cân. Mới đây, khi tái khám, bệnh nhân đã có sức khoẻ tốt, cảm xúc ổn định.

Trẻ dậy thì dễ mắc

Bác sĩ Vũ Sơn Tùng, Phó trưởng Phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc - Viện Sức khỏe tâm thần, cho biết có 2 loại chán ăn tâm thần. Thứ nhất là hạn chế ăn uống: người bệnh hạn chế lượng thức ăn nạp vào bằng cách ăn càng ít càng tốt. Thứ hai là ăn và đào thải: người bệnh ăn thức ăn nhưng sau đó bị nôn hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng để tống thức ăn ra ngoài. Người bệnh có cảm giác sợ hãi về việc tăng cân và hình ảnh cơ thể của mình. Họ luôn cho rằng bản thân thừa cân trong khi cân nặng hoàn toàn bình thường, dù thường đói nhưng lại từ chối thức ăn. Do có những dấu hiệu về tiêu hóa, tim mạch, nội tiết… nên bệnh chán ăn tâm thần thường bị chẩn đoán nhầm.

Cũng theo bác sĩ Tùng, căn bệnh này thường bắt đầu tuổi dậy thì và ngoại hình thay đổi. Tỉ lệ mắc ở nữ giới gấp 3 lần nam giới với 85% bệnh nhân ở độ tuổi từ 13-18. Đặc biệt, người mắc bệnh dưới 15 tuổi ngày càng tăng.

Có những trường hợp nhịn ăn kéo dài để giảm cân và cũng bị mất kinh, phải điều trị tăng cường dinh dưỡng và điều chỉnh rối loạn tâm lý mất nhiều tháng, thậm chí cả năm mới trở về bình thường. Có những trường hợp đã rất gầy nhưng vẫn tìm mọi cách giảm cân bằng cách nhịn đói, gây nôn, uống thuốc gây tiêu chảy, tăng tập thể dục… Hậu quả là người bệnh rơi vào tình trạng mệt mỏi, thiếu máu, tăng men gan, rối loạn điện giải, rối loạn nội tiết…

Lý giải về nguyên nhân khiến chứng chán ăn tâm thần thường khởi phát ở tuổi dậy thì, bác sĩ Vũ Sơn Tùng cho biết ở độ tuổi này, các em thường so sánh mình với cơ thể của bạn bè và đôi khi nhận thức tiêu cực về ngoại hình của bản thân. Từ đó, các em quyết định ăn kiêng dẫn tới tăng nguy cơ phát triển chứng rối loạn ăn uống. Ngoài ra, sự phổ biến của phim ảnh và tạp chí trong việc truyền bá chuẩn mực vẻ đẹp hình thể là mảnh mai, thon gọn khiến nó trở thành trào lưu của không ít bạn trẻ.

"Với thanh, thiếu niên, những rối loạn tâm thần khởi phát của chứng chán ăn tâm thần có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc hình thành nhân cách trong tương lai. Vì vậy, các trường hợp này cần được khám và điều trị tại đúng chuyên khoa tâm thần để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đạt được hiệu quả.

20%-25% người chán ăn tâm thần muốn tự sát

Bác sĩ Nguyễn Phương Linh cảnh báo chán ăn tâm thần ảnh hưởng đến đa cơ quan của cơ thể. Bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi; mất ngủ; chóng mặt hoặc ngất xỉu; tóc mỏng, dễ gãy hoặc rụng; mất kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt; mất nước… Người bệnh có sự nhận thức sai lệch về cân nặng của bản thân, họ cảnh giác với thức ăn, từ chối ăn thậm chí phủ nhận bản thân đang đói bụng; sợ hãi việc tăng cân, dễ cáu gắt; giảm ham muốn tình dục; có hành vi tự hủy hoại, ý tưởng và hành vi tự sát.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khoảng 22% người bệnh chán ăn tâm thần có ít nhất một lần từng tự gây tổn thương bản thân bằng các hình thức như tự cắt, cứa vào da hoặc gây bỏng bằng thuốc lá... Khoảng 20%-25% người bệnh mắc chán ăn tâm thần có tiền sử cố gắng tự sát.

Theo Ngọc Dung/nld.com.vn

https://nld.com.vn/suc-khoe/chan-an-tam-than-o-tuoi-day-thi-20230327195724799.htm

Link gốc: https://nld.com.vn/suc-khoe/chan-an-tam-than-o-tuoi-day-thi-20230327195724799.htm

Tin khác

Từ 1/7, đi khám chữa bệnh trái tuyến vẫn được hưởng 100% BHYT?

Từ 1/7, đi khám chữa bệnh trái tuyến vẫn được hưởng 100% BHYT?

Từ 1/7/2025, theo Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2024, người bệnh BHYT đi khám chữa bệnh không đúng nơi đăng ký ban đầu, trong một số trường hợp vẫn được thanh toán 100% chi phí.
Cục Quản lý Dược thu hồi sản phẩm kem massage nhập khẩu từ Hàn Quốc

Cục Quản lý Dược thu hồi sản phẩm kem massage nhập khẩu từ Hàn Quốc

Sản phẩm kem Désembre Derma Science High Frequency Cream Professional nhập khẩu từ Hàn Quốc vừa bị Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) ban hành quyết định thu hồi trên toàn quốc do vi phạm quy định.
Cục An toàn thực phẩm cảnh báo khẩn về sản phẩm An vị Mộc Linh

Cục An toàn thực phẩm cảnh báo khẩn về sản phẩm An vị Mộc Linh

Ngày 28/6, Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế phát đi cảnh báo khẩn, đề nghị người dân tuyệt đối không mua, không sử dụng sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe An vị Mộc Linh. Đây là sản phẩm đã có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động sản xuất, phân phối và kinh doanh.
Tự nặn mụn ở mặt, nhiều người suýt mất mạng

Tự nặn mụn ở mặt, nhiều người suýt mất mạng

Nhiều trường hợp đối mặt với biến chứng nặng nề, thậm chí suýt hoại tử chỉ vì thủ thuật nặn mụn tưởng như đơn giản.
Đau lưng âm ỉ coi chừng bị ung thư thận

Đau lưng âm ỉ coi chừng bị ung thư thận

Ung thư thận nằm ở vị trí thứ 9 trong tỷ lệ mắc ung thư ở người trưởng thành (chiếm khoảng 2%), đồng thời xếp thứ 3 trong số các bệnh ung thư thuộc hệ tiết niệu.

Có thể bạn quan tâm

Cảnh báo nguy cơ sức khỏe khi tập luyện thể thao cường độ cao

Cảnh báo nguy cơ sức khỏe khi tập luyện thể thao cường độ cao

Trong thời gian gần đây, tình trạng người tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao, đặc biệt là chạy marathon, gặp sự cố nghiêm trọng về sức khỏe có xu hướng gia tăng. Các bệnh viện liên tiếp tiếp nhận nhiều ca sốc nhiệt, rối loạn nhịp tim, thậm chí có trường hợp ngừng tim dẫn tới tử vong, cho thấy những rủi ro không nhỏ khi vận động quá sức trong điều kiện khắc nghiệt mà không có sự chuẩn bị kỹ càng.
Thu hồi nhiều sản phẩm mỹ phẩm vi phạm công bố

Thu hồi nhiều sản phẩm mỹ phẩm vi phạm công bố

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa ban hành hai quyết định đình chỉ lưu hành và thu hồi trên toàn quốc đối với nhiều sản phẩm mỹ phẩm không đúng với hồ sơ công bố, nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và siết chặt công tác quản lý sản phẩm trên thị trường.
Từ 1/7, đi khám chữa bệnh trái tuyến vẫn được hưởng 100% BHYT?

Từ 1/7, đi khám chữa bệnh trái tuyến vẫn được hưởng 100% BHYT?

Từ 1/7/2025, theo Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2024, người bệnh BHYT đi khám chữa bệnh không đúng nơi đăng ký ban đầu, trong một số trường hợp vẫn được thanh toán 100% chi phí.
Cục Quản lý Dược thu hồi sản phẩm kem massage nhập khẩu từ Hàn Quốc

Cục Quản lý Dược thu hồi sản phẩm kem massage nhập khẩu từ Hàn Quốc

Sản phẩm kem Désembre Derma Science High Frequency Cream Professional nhập khẩu từ Hàn Quốc vừa bị Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) ban hành quyết định thu hồi trên toàn quốc do vi phạm quy định.
Cục An toàn thực phẩm cảnh báo khẩn về sản phẩm An vị Mộc Linh

Cục An toàn thực phẩm cảnh báo khẩn về sản phẩm An vị Mộc Linh

Ngày 28/6, Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế phát đi cảnh báo khẩn, đề nghị người dân tuyệt đối không mua, không sử dụng sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe An vị Mộc Linh. Đây là sản phẩm đã có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động sản xuất, phân phối và kinh doanh.
Tự nặn mụn ở mặt, nhiều người suýt mất mạng

Tự nặn mụn ở mặt, nhiều người suýt mất mạng

Nhiều trường hợp đối mặt với biến chứng nặng nề, thậm chí suýt hoại tử chỉ vì thủ thuật nặn mụn tưởng như đơn giản.
Đau lưng âm ỉ coi chừng bị ung thư thận

Đau lưng âm ỉ coi chừng bị ung thư thận

Ung thư thận nằm ở vị trí thứ 9 trong tỷ lệ mắc ung thư ở người trưởng thành (chiếm khoảng 2%), đồng thời xếp thứ 3 trong số các bệnh ung thư thuộc hệ tiết niệu.
Đề nghị xử lý fanpage “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng” vì quảng cáo sai quy định

Đề nghị xử lý fanpage “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng” vì quảng cáo sai quy định

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có văn bản gửi Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), đề nghị xử lý fanpage “Dược phẩm Hoàng Hường Meli chính hãng” do có dấu hiệu vi phạm quy định về quảng cáo thực phẩm.
TP.HCM: Ca mắc sốt xuất huyết tăng 130%, nhiều trẻ nguy kịch do nhập viện trễ

TP.HCM: Ca mắc sốt xuất huyết tăng 130%, nhiều trẻ nguy kịch do nhập viện trễ

Theo thông tin mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, tính đến giữa tháng 6/2025, số ca mắc sốt xuất huyết trên địa bàn thành phố đã tăng 130% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng báo động, không ít trường hợp là trẻ nhỏ nhập viện trong tình trạng nguy kịch do được đưa đến cơ sở y tế quá muộn.
Chuyên gia cảnh báo, ung thư tuyến giáp tăng nhanh ở phụ nữ trẻ

Chuyên gia cảnh báo, ung thư tuyến giáp tăng nhanh ở phụ nữ trẻ

Trong những năm gần đây, ung thư tuyến giáp đang trở thành một trong những loại ung thư có tỷ lệ mắc tăng nhanh, đặc biệt là ở phụ nữ trẻ từ 20-40 tuổi. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, đây là một trong những bệnh ung thư có tiên lượng tốt nhất, với tỷ lệ chữa khỏi cao nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
Chị em cần thận trọng trước bẫy “đẹp nhanh, đẹp rẻ”

Chị em cần thận trọng trước bẫy “đẹp nhanh, đẹp rẻ”

Trong bối cảnh mạng xã hội tràn ngập quảng cáo về các dịch vụ làm đẹp “thần tốc”, chi phí thấp, hàng loạt chị em, đặc biệt là lao động phổ thông, công nhân đã và đang trở thành nạn nhân của cái bẫy “đẹp nhanh, đẹp rẻ”. Đằng sau những lời chào mời hấp dẫn là những rủi ro về sức khỏe, tài chính và tâm lý không thể xem thường.
Cục Quản lý Dược thu hồi toàn quốc lô thuốc Viên nén Alfachim 4.2

Cục Quản lý Dược thu hồi toàn quốc lô thuốc Viên nén Alfachim 4.2

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có thông báo gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố và Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long về việc thu hồi toàn quốc lô thuốc Viên nén Alfachim 4.2 do vi phạm mức độ 2 về chất lượng.
Những cách bảo vệ da khi đi biển mùa hè

Những cách bảo vệ da khi đi biển mùa hè

Tắm nắng, bơi lội, đi dạo trên bãi biển... là hình thức giải trí được nhiều người lựa chọn trong kỳ nghỉ. Tuy nhiên, ánh nắng mặt trời cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại nên cần phải biết cách bảo vệ da.
100% phường, xã, thị trấn của TP.HCM đã đủ điều kiện công bố hết dịch sởi

100% phường, xã, thị trấn của TP.HCM đã đủ điều kiện công bố hết dịch sởi

Ngày 20/6, theo Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), đến nay, 100% phường, xã, thị trấn của Thành phố đã đủ điều kiện công bố hết dịch sởi. Trong số đó, 228 đơn vị đã được UBND Thành phố ban hành quyết định công bố hết dịch, 45 đơn vị còn lại đang hoàn tất thủ tục, hướng đến công bố hết dịch toàn diện trên toàn địa bàn.
Sở Y tế Đà Nẵng đình chỉ lưu hành mỹ phẩm vi phạm của nhà ca sĩ Đoàn Di Băng

Sở Y tế Đà Nẵng đình chỉ lưu hành mỹ phẩm vi phạm của nhà ca sĩ Đoàn Di Băng

Sở Y tế thành phố Đà Nẵng vừa ra Quyết định số 4385/SYT-NVD về việc đình chỉ lưu hành, thu hồi và xử lý mỹ phẩm vi phạm trên địa bàn thành phố, cụ thể là sản phẩm G-Thera Amino Anti-Wrinkle Mask. Động thái này được đưa ra sau khi phát hiện nhãn gốc của sản phẩm không khớp với hồ sơ công bố, đặc biệt thiếu ba thành phần quan trọng là Butylene Glycol, Phenoxyethanol và Ethylhexylglycerin. Sản phẩm này do Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ VB Group chịu trách nhiệm đưa ra thị trường, một công ty do ông Nguyễn Quốc Vũ - chồng ca sĩ Đoàn Di Băng - làm người đại diện pháp luật kiêm Tổng giám đốc.
Xem thêm
Phiên bản di động