Chán ăn tâm thần ở tuổi dậy thì

Sức khỏe 08:19 | 29/03/2023
Chán ăn có những dấu hiệu dễ nhầm lẫn với các bệnh về tiêu hóa, tim mạch, thần kinh… Nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ để lại nhiều hệ lụy.
Nhiều bệnh nhi nguy kịch vì bị hóc dị vật

Lo sợ đến mức ám ảnh về cân nặng dẫn đến rối loạn ăn uống và mắc bệnh chán ăn tâm thần. Căn bệnh này xảy ra ở nữ giới nhiều hơn nam, trong đó gặp nhiều ở lứa tuổi dậy thì.

Kiệt sức vì ám ảnh sợ béo

Bệnh nhân N.K.M.A, 16 tuổi, được người thân đưa đến Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) khám trong tình trạng mệt mỏi, cân nặng từ 47 kg xuống chỉ còn 36 kg, dù cao 1,57 m.

Mẹ A. cho biết trước đó em luôn vui vẻ, hòa đồng nhưng khoảng 4 tháng nay thì sút cân và gần đây không ăn được hoặc ăn vào là nôn. Kết quả học tập của A. cũng giảm sút, em ngày càng sống khép kín hơn.

Chán ăn tâm thần ở tuổi dậy thì - Ảnh 1.
Nữ bệnh nhân trẻ bị chán ăn tâm thần được bác sĩ tư vấn, thăm khám

Theo mẹ bệnh nhân, trước đó A. nói rằng muốn giảm cân để có thân hình mảnh mai như thần tượng. Từ thời điểm cân nặng giảm nhanh, hơn 3 tháng nay, bệnh nhân cũng bị mất kinh nguyệt. Tại bệnh viện, dù cơ thể rất gầy nhưng nữ sinh lớp 10 này luôn cho rằng mình rất bình thường. A. được chẩn đoán mắc bệnh chán ăn tâm thần.

Theo bác sĩ Nguyễn Phương Linh, Phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc - Viện Sức khỏe tâm thần, các bác sĩ tại đây vừa kết thúc liệu trình điều trị kéo dài hơn 1 tháng cho nam bệnh nhân 13 tuổi (ở Hà Nội). Hơn 1 năm trước, cậu bé nặng 67 kg, cao 1,56 m. Trong khi chơi đùa, bị bạn bè trêu béo nên nam sinh này suy nghĩ rất nhiều và luôn tự ti. Sau đó, cậu bé tự tìm hiểu các phương pháp giảm cân trên mạng xã hội, tự giảm tất cả lượng thức ăn nạp vào cơ thể, đồng thời tập các bài tập đốt mỡ thừa với cường độ cao.

Lúc này, T. bước vào giai đoạn dậy thì, chiều cao tăng nhanh, cân nặng cũng giảm, thân hình cân đối. Dù vậy, cậu vẫn duy trì việc ăn kiêng và tập luyện. T. dần trở nên gầy gò nhưng cậu bé luôn ám ảnh và cho rằng phần tay chân và bụng vẫn còn béo. Thời điểm đến bệnh viện khám, bệnh nhân cao 1,73 m, nặng 50 kg, dù cha mẹ khuyên nên ngừng kiêng ăn và luyện tập nhưng nam sinh không nghe, gần như không ăn thịt cá, ăn rất ít rau củ, chỉ ăn một vài thìa cơm vào buổi trưa và tối. Thậm chí, nếu không tập thể dục, T. có cảm giác đau khổ, bồn chồn, bứt rứt…

Thấy T. gầy gò, mệt mỏi, hoạt động chậm chạp hơn, gia đình đưa em đến Bệnh viện Bạch Mai thăm khám, tư vấn. Tuy nhiên, khi về nhà, cậu vẫn không thay đổi. Gia đình lại đưa con đến bệnh viện và được yêu cầu khám thêm chuyên khoa tâm thần. Bệnh nhân có chỉ định nhập viện với chẩn đoán chán ăn tâm thần/nhịp xoang chậm (một dạng rối loạn nhịp tim). Sau hơn 1 tháng điều trị, T. bắt đầu có hứng thú ăn uống, khối lượng ăn uống các bữa chính đạt yêu cầu và cảm giác ngon miệng, không còn sợ tăng cân. Mới đây, khi tái khám, bệnh nhân đã có sức khoẻ tốt, cảm xúc ổn định.

Trẻ dậy thì dễ mắc

Bác sĩ Vũ Sơn Tùng, Phó trưởng Phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc - Viện Sức khỏe tâm thần, cho biết có 2 loại chán ăn tâm thần. Thứ nhất là hạn chế ăn uống: người bệnh hạn chế lượng thức ăn nạp vào bằng cách ăn càng ít càng tốt. Thứ hai là ăn và đào thải: người bệnh ăn thức ăn nhưng sau đó bị nôn hoặc sử dụng thuốc nhuận tràng để tống thức ăn ra ngoài. Người bệnh có cảm giác sợ hãi về việc tăng cân và hình ảnh cơ thể của mình. Họ luôn cho rằng bản thân thừa cân trong khi cân nặng hoàn toàn bình thường, dù thường đói nhưng lại từ chối thức ăn. Do có những dấu hiệu về tiêu hóa, tim mạch, nội tiết… nên bệnh chán ăn tâm thần thường bị chẩn đoán nhầm.

Cũng theo bác sĩ Tùng, căn bệnh này thường bắt đầu tuổi dậy thì và ngoại hình thay đổi. Tỉ lệ mắc ở nữ giới gấp 3 lần nam giới với 85% bệnh nhân ở độ tuổi từ 13-18. Đặc biệt, người mắc bệnh dưới 15 tuổi ngày càng tăng.

Có những trường hợp nhịn ăn kéo dài để giảm cân và cũng bị mất kinh, phải điều trị tăng cường dinh dưỡng và điều chỉnh rối loạn tâm lý mất nhiều tháng, thậm chí cả năm mới trở về bình thường. Có những trường hợp đã rất gầy nhưng vẫn tìm mọi cách giảm cân bằng cách nhịn đói, gây nôn, uống thuốc gây tiêu chảy, tăng tập thể dục… Hậu quả là người bệnh rơi vào tình trạng mệt mỏi, thiếu máu, tăng men gan, rối loạn điện giải, rối loạn nội tiết…

Lý giải về nguyên nhân khiến chứng chán ăn tâm thần thường khởi phát ở tuổi dậy thì, bác sĩ Vũ Sơn Tùng cho biết ở độ tuổi này, các em thường so sánh mình với cơ thể của bạn bè và đôi khi nhận thức tiêu cực về ngoại hình của bản thân. Từ đó, các em quyết định ăn kiêng dẫn tới tăng nguy cơ phát triển chứng rối loạn ăn uống. Ngoài ra, sự phổ biến của phim ảnh và tạp chí trong việc truyền bá chuẩn mực vẻ đẹp hình thể là mảnh mai, thon gọn khiến nó trở thành trào lưu của không ít bạn trẻ.

"Với thanh, thiếu niên, những rối loạn tâm thần khởi phát của chứng chán ăn tâm thần có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc hình thành nhân cách trong tương lai. Vì vậy, các trường hợp này cần được khám và điều trị tại đúng chuyên khoa tâm thần để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đạt được hiệu quả.

20%-25% người chán ăn tâm thần muốn tự sát

Bác sĩ Nguyễn Phương Linh cảnh báo chán ăn tâm thần ảnh hưởng đến đa cơ quan của cơ thể. Bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi; mất ngủ; chóng mặt hoặc ngất xỉu; tóc mỏng, dễ gãy hoặc rụng; mất kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt; mất nước… Người bệnh có sự nhận thức sai lệch về cân nặng của bản thân, họ cảnh giác với thức ăn, từ chối ăn thậm chí phủ nhận bản thân đang đói bụng; sợ hãi việc tăng cân, dễ cáu gắt; giảm ham muốn tình dục; có hành vi tự hủy hoại, ý tưởng và hành vi tự sát.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khoảng 22% người bệnh chán ăn tâm thần có ít nhất một lần từng tự gây tổn thương bản thân bằng các hình thức như tự cắt, cứa vào da hoặc gây bỏng bằng thuốc lá... Khoảng 20%-25% người bệnh mắc chán ăn tâm thần có tiền sử cố gắng tự sát.

Theo Ngọc Dung/nld.com.vn

https://nld.com.vn/suc-khoe/chan-an-tam-than-o-tuoi-day-thi-20230327195724799.htm

Link gốc: https://nld.com.vn/suc-khoe/chan-an-tam-than-o-tuoi-day-thi-20230327195724799.htm

Tin khác

Danh sách 16 loại thuốc giả chưa được cấp đăng ký lưu hành

Danh sách 16 loại thuốc giả chưa được cấp đăng ký lưu hành

Sau vụ phát hiện 21 loại thuốc giả, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) yêu cầu rà soát lại quy trình mua thuốc, cung ứng thuốc, tình hình cung ứng thuốc trong thời gian qua tại các cơ sở khám, chữa bệnh.
Ghi nhận thêm 2 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi

Ghi nhận thêm 2 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi

Theo Bộ Y tế, trong tuần (từ 12/4 đến 17/4), cả nước ghi nhận 4.122 trường hợp nghi sởi, giảm 8,8% so với tuần trước và ghi nhận 2 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Trong 2 trường hợp tử vong liên quan đến bệnh sởi có 1 ca đang điều trị ung thư, có nhiều bệnh nền và 1 trẻ nhập viện muộn sau 3 ngày.
Đảm bảo giữ ấm cho người bệnh và người nhà trong những ngày Tết giá rét

Đảm bảo giữ ấm cho người bệnh và người nhà trong những ngày Tết giá rét

(LĐ&PL) "Trong những ngày Tết nhiệt độ giảm sâu, trời chuyển rét đậm, các đơn vị phải tăng cường các biện pháp đảm bảo giữ ấm cho người bệnh và người nhà người bệnh đang lưu trú tại bệnh viện” - đó là chỉ đạo của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai về công tác đảm bảo giữ ấm cho người bệnh trong những ngày giá rét.
Đã có người tử vong trong vụ hơn 300 người ngộ độc ở Vũng Tàu

Đã có người tử vong trong vụ hơn 300 người ngộ độc ở Vũng Tàu

Chiều 29/11, Bệnh viện Bà Rịa (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) xác nhận một bệnh nhân tử vong trong vụ việc hơn 300 người nghi bị ngộ độc thực phẩm do ăn bánh mì và xôi.
Ngành Y tế Hà Nội duy trì thực hiện tốt các mô hình y tế học đường

Ngành Y tế Hà Nội duy trì thực hiện tốt các mô hình y tế học đường

Thời gian qua, Sở Y tế Hà Nội đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội thực hiện tốt các hoạt động, chương trình sức khỏe học đường trên địa bàn. Trong đó, ngành Y tế Hà Nội luôn duy trì thực hiện tốt các mô hình y tế học đường như Mô hình can thiệp phòng, chống thừa cân béo phì cho học sinh 3 trường tiểu học tại thành phố Hà Nội giai đoạn 2023 - 2025; duy trì mô hình Nâng cao năng lực tự quản lý bếp ăn tập thể trường học…

Có thể bạn quan tâm

Hà Nội yêu cầu đưa quy định cấm hút thuốc vào quy chế nội bộ

Hà Nội yêu cầu đưa quy định cấm hút thuốc vào quy chế nội bộ

Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội vừa có Công văn số 1873/UBND-KGVX về hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5); Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (từ ngày 25 đến 31/5/2025) và tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn thành phố.
Chủ trương miễn viện phí: Chính sách chạm đến trái tim hàng triệu người dân

Chủ trương miễn viện phí: Chính sách chạm đến trái tim hàng triệu người dân

Cùng với chính sách miễn học phí đang chuẩn bị được thực hiện, chủ trương khám sức khỏe định kỳ cho nhân dân ít nhất mỗi năm một lần và tiến tới miễn viện phí cho toàn dân vào giai đoạn từ 2030 - 2035 sẽ là bước tiến lớn hướng tới công bằng, mang ý nghĩa tích cực lâu dài cho xã hội và được nhiều người dân mong đợi.
Danh sách 16 loại thuốc giả chưa được cấp đăng ký lưu hành

Danh sách 16 loại thuốc giả chưa được cấp đăng ký lưu hành

Sau vụ phát hiện 21 loại thuốc giả, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) yêu cầu rà soát lại quy trình mua thuốc, cung ứng thuốc, tình hình cung ứng thuốc trong thời gian qua tại các cơ sở khám, chữa bệnh.
Ghi nhận thêm 2 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi

Ghi nhận thêm 2 ca tử vong liên quan đến bệnh sởi

Theo Bộ Y tế, trong tuần (từ 12/4 đến 17/4), cả nước ghi nhận 4.122 trường hợp nghi sởi, giảm 8,8% so với tuần trước và ghi nhận 2 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Trong 2 trường hợp tử vong liên quan đến bệnh sởi có 1 ca đang điều trị ung thư, có nhiều bệnh nền và 1 trẻ nhập viện muộn sau 3 ngày.
Đảm bảo giữ ấm cho người bệnh và người nhà trong những ngày Tết giá rét

Đảm bảo giữ ấm cho người bệnh và người nhà trong những ngày Tết giá rét

(LĐ&PL) "Trong những ngày Tết nhiệt độ giảm sâu, trời chuyển rét đậm, các đơn vị phải tăng cường các biện pháp đảm bảo giữ ấm cho người bệnh và người nhà người bệnh đang lưu trú tại bệnh viện” - đó là chỉ đạo của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai về công tác đảm bảo giữ ấm cho người bệnh trong những ngày giá rét.
Đã có người tử vong trong vụ hơn 300 người ngộ độc ở Vũng Tàu

Đã có người tử vong trong vụ hơn 300 người ngộ độc ở Vũng Tàu

Chiều 29/11, Bệnh viện Bà Rịa (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) xác nhận một bệnh nhân tử vong trong vụ việc hơn 300 người nghi bị ngộ độc thực phẩm do ăn bánh mì và xôi.
Ngành Y tế Hà Nội duy trì thực hiện tốt các mô hình y tế học đường

Ngành Y tế Hà Nội duy trì thực hiện tốt các mô hình y tế học đường

Thời gian qua, Sở Y tế Hà Nội đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội thực hiện tốt các hoạt động, chương trình sức khỏe học đường trên địa bàn. Trong đó, ngành Y tế Hà Nội luôn duy trì thực hiện tốt các mô hình y tế học đường như Mô hình can thiệp phòng, chống thừa cân béo phì cho học sinh 3 trường tiểu học tại thành phố Hà Nội giai đoạn 2023 - 2025; duy trì mô hình Nâng cao năng lực tự quản lý bếp ăn tập thể trường học…
Bác sĩ trẻ tâm huyết, sáng tạo vì sứ mệnh cứu người

Bác sĩ trẻ tâm huyết, sáng tạo vì sứ mệnh cứu người

"Hạnh phúc của bác sĩ là cứu chữa thành công cho người bệnh, và niềm hạnh phúc ấy sẽ nhân lên nhiều lần khi bác sĩ tìm tòi sáng tạo được những phương pháp, kỹ thuật y khoa tiến bộ để giúp người bệnh giảm thiểu đớn đau, rút ngắn thời gian điều trị, giảm th
“Bắt pen”, trào lưu cần bị lên án

“Bắt pen”, trào lưu cần bị lên án

(LĐ&PL) Mới đây, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội đã đưa ra cảnh báo về trò chơi nguy hiểm chết người của giới trẻ, đó là “bắt pen”.
Phát hiện chất histamine trong cá thu liên quan vụ hơn 150 công nhân ngộ độc ở Phú Thọ

Phát hiện chất histamine trong cá thu liên quan vụ hơn 150 công nhân ngộ độc ở Phú Thọ

(LĐ&PL) Đây là thông tin mới được Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Phú Thọ công bố.
Bệnh viện đầu tiên của Hà Nội lấy, ghép tạng thành công từ người chết não

Bệnh viện đầu tiên của Hà Nội lấy, ghép tạng thành công từ người chết não

Lần đầu tiên, các bác sĩ của Bệnh viện Xanh Pôn đã lấy, ghép tạng thành công từ người chết não, từ đó thắp lên hy vọng cho những cuộc đời mới.
Thuốc lá điện tử: Có hại thì phải cấm!

Thuốc lá điện tử: Có hại thì phải cấm!

“Tuổi trẻ là mầm xuân đất nước”. Vì vậy, bảo vệ sức khỏe thế hệ trẻ để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực và tương lai giống nòi là mệnh lệnh của cuộc sống. Đặc biệt, trong bối cảnh nước ta đang đối mặt với thực trạng già hóa dân số, việc nói không với thuốc lá thế hệ mới nhằm đảm bảo sức khỏe giống nòi là điều phải làm.
Dấu hiệu suy giảm trí nhớ liên quan giấc ngủ

Dấu hiệu suy giảm trí nhớ liên quan giấc ngủ

(LĐ&PL) Các dấu hiệu ban đầu của chứng sa sút trí tuệ đôi khi có thể liên quan đến kiểu ngủ, rối loạn giấc ngủ hoặc giấc mơ.
Lần đầu tiên Việt Nam ghép khí quản thành công từ người cho chết não

Lần đầu tiên Việt Nam ghép khí quản thành công từ người cho chết não

(LĐ&PL) Các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã ghép thành công đoạn khí quản của người chết não kết hợp với phẫu thuật tạo hình thực quản hẹp cho nam thanh niên người Thanh Hoá.
Nhiều kỳ vọng vào liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư

Nhiều kỳ vọng vào liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư

Sự ra đời của liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư thực sự là một cuộc cách mạng trong điều trị ung thư. Góp phần quan trọng trong việc phòng, chống và đẩy lùi bệnh ung thư tại Việt Nam cũng như thế giới. Đặc biệt, phương pháp này có thể áp dụng cho một số bệnh ung thư đã được điều trị bằng phương pháp khác không thành công; hoặc phối kết hợp với các phương pháp khác ngay từ đầu để nâng cao hiệu quả tối ưu.
Xem thêm
Phiên bản di động